Debbie's tochten

Toegegeven, ik dacht dat dit Zwitserse stadje in Graubunden waar onze wereldleiders geregeld neerstrijken, een beetje te mondain zou zijn voor ons. Maar na lang turen op de stafkaarten en hellingsgraden, bleek het toch een ideale uitvalsbasis voor meerdaagse wintertochten. Dus we trokken onze stoute bergschoenen aan.

Deze week hebben we geen wereldproblemen op te lossen, maar ons wel te buigen over de vraagstukken: Hoe hoog is het lawinegevaar en waar? Welk weer wordt er voorspeld? Welke tochten zijn op basis daarvan haalbaar? Hoe koud gaat het zijn ’s nachts? Wat nemen we in de bivakrugzak? In een opleidingsstage voor sneeuwschoenwandelaars deel ik mijn kennis en ervaring met als doel dat de deelnemers daarna zelfstandig op stap kunnen gaan.

Veel kopzorgen hoeven we ons niet te maken want de zon schijnt en het lawinegevaar is in de loop van de laatste weken gedaald naar 1. Enkel in erg steil en weinig bezocht terrein blijft men waarschuwen voor ‘Persistent weak layer’. Een zwakke laag in het sneeuwdek dat al diverse maanden aanwezig is en voor een onzichtbaar gevaar zorgt.

Echt warm wordt het niet maar daar zijn we op voorzien. Gezien we thuis al heel wat routes hebben voorbereid, voor diverse scenario’s van lager en hoger lawinegevaar, hoeven we ze maar uit te kiezen.

Dagwandeling naar Buëlenhorn

Als opwarmertje zoeken we het niet ver. We vertrekken vanaf ons hotel zo de berg op en kunnen meteen onze sneeuwraketten onderbinden. Eerst even de nog lege skipistes op, daarna via een brede jeeptrack in het bos naar boven. Wat verder laveren we via een soms wat verijsd pad tot boven de boomgrens.

De uitzichten worden weidser. Het terrein wordt opeens heel wat uitdagender, de toerskiroute traverseert een erg steile helling en dus kies ik voor een directissimo naar boven. Een beetje ploeteren maar daarna gaat het comfortabeler naar de top.

We staan er helemaal alleen en genieten met volle teugen. Een ideale plek om de stafkaart eens boven te halen en aan die oriëntatieskills te werken. Gezien er steeds vaker digitaal genavigeerd wordt, gaat het kaartlezen snel achteruit. Terwijl dit een vaardigheid is die nog altijd erg belangrijk blijft. Een app zegt je wel waar je bent maar niet waar je naartoe moet. En als alle paden bedekt zitten onder de sneeuw en lawinegevaar op de loer ligt, is het terrein kunnen lezen en de beste route kiezen, echt belangrijk.

Tweedaagse bivaktocht vanuit Sertig Dorfl

Gezien parkeren in Zwitserland bijna een mission impossible is, maken we wijselijk gebruik van het uitstekend openbaar vervoer. Davos is overigens met de trein heel vlot bereikbaar vanuit België en diverse deelnemers hebben van die optie gebruik gemaakt om op een klimaatvriendelijkere manier op stage te gaan.

Als we uitstappen, mogen we meteen de 3×3-methode efkes bovenhalen. Terrein en condities zijn perfect, maar de factor mens speelt ook mee. Een deelnemer die in de postbus letterlijk zijn tand brak door een stuk ducttape op een ietwat onorthodoxe manier te willen afscheuren, zorgt al voor de eerste animo. Wat later komt er nog iemand schoorvoetend toegeven wat last te hebben van de darmen. Een telefoontje met de tandarts en wat uitvragen later, besluiten we toch voltallig te vertrekken. De aanloop is eenvoudig. Langs de Kühalpbach gaat het rustig omhoog. Door ziekte moet er iemand alsnog terugkeren, jammer.

Daarna begint het echte werk. Op de Berguner Furgga viel er enkele maanden eerder nog een dodelijk lawineslachtoffer bij lawinegevaar 3. Deze steile bergkom die noordgericht is, is dan te risicovol. Maar nu zijn de condities veel gunstiger en bereiken we vlot de col.

Hoog boven het meer Lai de Ravais-ch Suot slaan we de tenten op. Voor velen een (ijskoude) vuurdoop in het winters bivakkeren en dus best wel spannend. Gelukkig heb ik aanbevolen warme slaapzakken te huren want met een open hemel koelt het vlotjes af richting -15°C.

De volgende dag besluiten we de hoge route te nemen richting de Sertigpass, met meer uitzicht en minder ploeteren in de poedersneeuw lager in het dal. In de verte zien we de vergletsjerde noordwand van Piz Kesch liggen.

Ook hier terug een steilere noordflank net onder de bergpas. Behoedzaam en met de aanbevolen tussenafstand van 10m dalen we af. Niemand die de vraag stelt waarom, de restanten van een oude plaatlawine liggen beneden.

Driedaagse bivaktocht van Wiesen naar Davos

Gemoedelijk lopen we het dorp uit langs een breed spoor. Boomschors op de verijsde sneeuw doet wonderen. Na een half uurtje salonwandelen worden de kuiten aan het werk gezet tijdens een bijzonder steile klim naar de Alteiner Fürggli. De vele kilo’s op de rug worden vervloekt, het zweet vloeit rijkelijk.

De lunch komt geen moment te vroeg bij een verlaten boerderij net boven de boomgrens. Het blijkt de laatste windluwe en zonnige plaats te zijn want hogerop zorgt een ijskoude wind voor minder aangename temperaturen. Bij sommige deelnemers moet ik aandringen om warmere kledij aan te doen en zeker ook het hoofd te bedekken. De windchill kan namelijk snel zorgen voor onderkoeling.

Ook in het lawinebericht waarschuwt dat de wind voor driftsneeuw-accumulaties kunnen zorgen maar daar is op het terrein voorlopig weinig van te zien. De steilere afdaling van de bergpas blijkt niettemin toch wat heikel te zijn. De sneeuw is op sommige plaatsen wat verijsd en het is lastig om een degelijk spoor te maken. We vinden een oriëntatie die veiliger is.

Na een dag met flink wat hoogtemeters genieten we na van een magische zonsondergang op een desolaat wit plateau. Winterbivakkeren op zijn best!

De volgende dag start met een stevig klimmetje naar de top van de Amselegg. De Maienfelder Furgga is ons volgende doelwit. Gezien de nog steeds gunstige condities wagen we ons aan de smalle bergdoorgang van de Tier Furggli, die ook met sneeuwschoenen te doen blijkt te zijn.

Net onder de Chörsbschornhütte, een kleine maar toegankelijke schuilhut, zetten we de laatste bivak van de tocht op. De sneeuwlaag is niet dik genoeg om een sneeuwhol te graven en eerlijk is eerlijk, het vet is wat van de soep na een lange dag om nog aan een quinzie te beginnen. Dat neemt al snel enkele uren in beslag. Toch is er nog één kandidaat voor een nachtje onder de (half)blote sterrenhemel en dus graven we een sneeuwgrot uit.

De laatste dag lopen we over enkele mooie graten en bergruggen terug naar Davos en sluiten een geslaagde winterstage af op een zonnig terrasje.

---

PRAKTISCHE INFO

MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN DE TOCHT

Deze regio biedt zowel voor beginners als gevorderde sneeuwschoenwandelaars mogelijkheden. Je kan er zowel dagwandelingen maken als meerdaagse tochten. Als bivakker heb je de meeste vrijheid, dan kan je overal op stap.

Wil je graag een berghuttentocht maken, dan zijn er vooral mogelijkheden ten zuiden van het stadje. Via de Grialetschhütte en Kesch-hut kan je een driedaagse doorsteek maken van Tschuggen (moeilijkere route) of Teufi (eenvoudigere route) naar Bergün (en via openbaar vervoer terugkeren). In de Kesch-hut kan je een nacht extra verblijven en de  Kesch Pitschen beklimmen.

Onderschat het gebied niet. Het is bijna overal lawinegevaarlijk! Ik had wel diverse scenario’s voorbereid, ook met hoger lawinegevaar zijn er nog opties maar dat vergt ervaring.

ROUTE EN BEWEGWIJZERING

De routes werden uitgestippeld met behulp van de betalende tool van Whiterisk omdat je daar stafkaart & ingekleurde hellingsgraden combineert en je in de tool nauwkeurig een goede GPX-route kan uitstippelen. Alpenvereinaktiv (Outdooractive) is een alternatief maar voordeel van Whiterisk is dat je in Zwitserland groene sneeuwschoentrajecten verschijnen op de kaart die op die manier wel inspiratie kunnen bieden. Opgelet, deze zijn niet gemarkeerd, lawinegevaarlijk en variëren in moeilijkheidsgraad.

Er is in de winter nergens markering aanwezig. Je bent aangewezen op je eigen kennis van kaart, kompas & digitale navigatietools. Zeker bij mistige condities is een smartphone met navigatieapp die hellingsgraden aanduidt (Whiterisk, Alpenvereinaktiv) onmisbaar! Ideaal heb je ook een back-up toestel zoals een handheld GPS bij die bij slecht weer beter hanteerbaar is met handschoenen. Een smartwatch kan ook werken.

Het blijft ook zelf het terrein lezen om je beste route te bepalen want het sneeuwdek is elk jaar anders en ook de lawine- en sneeuwcondities kunnen ervoor zorgen dat je je route ietwat anders legt.

Je kan de gpx-en van de tochten hier downloaden:

• Dagwandeling vanuit Davos Bünda naar de top van de Büelenhorn
• 2-daagse lustocht vanaf Sertig Dörfli (je kan hier eventueel een lange dagtocht van maken)
• 3-daagse tocht in lijn van Wiesen naar Davos (enkel bivakkeren mogelijk in dit gebied)

Een overzichtskaart van onze tocht vind je hier:

REISPERIODE & SEIZOEN

We liepen deze tocht van 3 tot 8 maart 2025. Februari en maart zijn de beste maanden met normaal voldoende en kwaliteitsvolle sneeuw. 

LAWINEGEVAAR

Lawineberichten zijn te vinden op White Risk, er is ook een gratis app. Ga niet zonder kennis van sneeuw- en lawinekunde en ervaring met de veiligheidsuitrusting (lawineslachtofferzoekapparaat, sonde en schop) op stap. Volg een opleiding van 1 dag bij één van de clubs van de Klim- en Bergsportfederatie. Ideaal ga je ook minstens 1 keer mee op sneeuwschoenstage bij één van de clubs. Zo doe je extra ervaring op door onderweg te zijn met een gediplomeerde stageleid(st)er, vooraleer je helemaal zelfstandig je beslissingen moet nemen.

BENODIGDE MATERIAAL

Een echte winteruitrusting is nodig. Je gaat best uit van een comforttemperatuur van een slaapzak van ongeveer -15°C. Vroeg op het seizoen kan het zijn dat dit nog niet voldoende is. Dat geeft je wat marge bij koude nachten. Ook een degelijke wintertent of heel kwaliteitsvolle zomertent is een must gezien het bivakkeren onbeschut is. In dit artikel vind je tips over bivakkeren in de sneeuw. Tubbs Flex Alp of VRT blijven veruit de beste sneeuwschoenen in steil terrein.

KAARTEN

Voor de gelopen tochten zijn volgende stafkaarten van Swisstopo (1:25.000) nodig: 1197 Davos (dagwandeling + 3-daagse), 1217 Scalettapass (2-daagse), 1196 Arosa (3-daagse), 1216 Filisur (3-daagse). Deze heb je nodig voor het overzicht, als back-up als je elektronica de mist in gaat en ook om af en toe te oefenen op het kaartlezen.

Opgelet, hierop staan geen hellingsgraden die erg relevant zijn inzake lawinegevaar. In de praktijk gebruik je vb. Whiterisk of Alpenvereinaktiv als navigatie-app (neem dus ook een abonnement). Je kan via de apps routes en kaarten offline downloaden. Voordeel is dat je dan meteen je positie ziet op een stafkaart ingekleurd met de hellingsgraad. Dat is in de winter in dit soort terrein onontbeerlijk.

BEREIKBAARHEID

Je kan Davos heel gemakkelijk via het openbaar vervoer bereiken en via heel wat postbussen kan je elke richting uit. In Whiterisk zie je de bushaltes staan en kan je ook doorklikken en meteen de uurregeling opvragen. Ik zou echt aanraden om de trein te nemen naar Davos. In de kantoren van NMBS Internationaal helpen ze je zeker verder, ook de website van Omio is best handig in gebruik en biedt ook een optie om te annuleren.

Parkeren voor meerdere dagen is niet evident (enkel bij hotels en tegen betaling in Davos). Aan het station van Wiesen (start 3-daagse) konden we de auto wel meerdere dagen parkeren mits parkeerticket (en in theorie ook enkel toegelaten voor treinreizigers).

OVERNACHTING

In Davos verbleven we voor de dagwandeling en tussen de twee meerdaagse in Hotel Bünda Davos, een naar Zwitserse normen best betaalbaar hotel met uitstekend avondeten en ruim ontbijtbuffet. Het ligt op wandelafstand van station Davos Dorf. Een aanrader. Het hotel was niet meer vrij na onze laatste stapdag, dus logeerden we dan in B&B Bellagio Davos, ook dat wat een heel goed adres. Geen avondeten maar wel uitstekend ontbijt. Dichter bij het centrum ook, maar wel iets verder van het station. In de hotels krijg je wel een gastenkaart waarmee je gratis het OV kan nemen in Davos. Er rijden in de hoofdstraat voortdurend bussen. We hebben beide logies geboekt via booking.com maar rechtstreeks kan ook.

BEVOORRADING

In Davos vind je diverse supermarkten en ook een gespecialiseerde bergsportzaak. In Wiesen (start 3-daagse) is er ook een kleine buurtsupermarkt.