Wie de bergen intrekt, is op zichzelf aangewezen. Je moet het weer kunnen inschatten, je kledij aanpassen aan de variabele omstandigheden, een veilige route en bivakplek kiezen, navigeren in soms slechte condities maar ook een vrij uitgebreide kennis hebben van EHBO. Draag je de verantwoordelijkheid voor een groep, dan worden die kennis & vaardigheden nog belangrijker.

Tijdens mijn parcours tot bergwandelgids passeerden al diverse eerste hulp-cursussen de revue, bij het Rode Kruis, de Klim- en Bergsportfederatie, Outdoorschool én de Club Alpin Belge. Outward Bound Belgium biedt in samenwerking met Wilderness Medical Associates, een Amerikaanse organisatie, een opleiding tot Wilderness First Responder aan. De lesgevers komen uit de (para)medische wereld, de bergsport en de brandweer. Voertaal is het Engels maar aangezien 2 van de 3 lesgevers Nederlandstalig zijn, kan er ook vertaald worden.

De opleiding duurt in totaal 8 dagen, opgedeeld in twee delen, en steekt kwalitatief met kop en schouders boven de andere cursussen uit.  Er hangt ook een stevig prijskaartje aan vast maar leden van de bergsportvereniging krijgen een voordeeltarief en als actief sportkader krijg ik ook extra financiële steun van de Klim- en Bergsportfederatie en Hiking Advisor vzw (waar ik actief ben als stageleidster).

December 2017 – deel 1: Wilderness Advanced First Aid (WAFA)

Het is uitzonderlijk zacht in Lustin voor de tijd van het jaar. Veel tijd om van de zon te genieten is er niet, een intensief programma staat ons te wachten. Er kan heel wat fout lopen in de bergen, dus we hebben behoorlijk wat thema’s te verwerken. Theoretische lessen en praktische oefeningen wisselen elkaar af en ’s avonds krijgen we de opdracht om één of meerdere hoofdstukken in het Engelstalige handboek nog eens na te lezen.

Terwijl je in België al meteen een dokter kan gaan raadplegen of de ambulance bellen, lukt dat in de wildernis niet zomaar. Je moet dus zelf eerst uitzoeken wat er mogelijk aan de hand is vooraleer je kan beslissen wat je best doet. Sommige zaken kan je zelf oplossen, in andere gevallen moet je je tocht afbreken en terug afdalen en bij heel dringende gevallen, is een helikopterredding aangewezen.

Om de situatie goed te beoordelen en gepast te handelen, wordt er veel aandacht besteed aan gestructureerd werken:

• Het Patient Assessment System (PAS) houdt in dat je eerst een zicht krijgt op de situatie (scene size-up), daarna de vitale functies nagaat (primary assessment) en als die onder controle zijn, een vollediger onderzoek onderneemt (secondary assessment).
• Via het volgen van de SOAP-note kan je in die laatste fase gestructureerd informatie verzamelen en onderbouwde beoordelingen maken over problemen, potentiële problemen en behandelingen. De kans is namelijk groot dat je iets over het hoofd ziet en te snel conclusies trekt.

Enkele foto’s van Wim Havaux:

December 2019- deel 2: Bridge to Wilderness First Responder (WFR)

Het tweede deel heeft vooral als doel om de kennis & kunde uit deel 1 op te frissen en te herhalen. Er wordt wel verwacht dat je op voorhand het handboek nog eens doorneemt en een schriftelijke test aflegt zodat je voorbereid naar de cursus komt.

Tijdens de cursus worden de belangrijkste zaken van het ‘field protocol’ worden nog eens overlopen en diverse simulaties gedaan waar je als individuele hulpverlener de situatie moet inschatten of in groep moet samenwerken. Ook evacuatie komt deze keer ruimer aan bod.

Daarnaast is er ook een grotere oefening in een grot. Zelf nam ik de rol van coördinator van een reddingsteam op. We moesten een groepje van 3 speleologen terugvinden. Via smalle en soms glibberige gangen dalen we af en vinden het drietal terug. Eén slachtoffer is er erg aan toe, krijgt reanimatie maar moeten we uiteindelijk dood verklaren. Een ander slachtoffer heeft een gebroken femur, wordt gespalkt en moet geëvacueerd worden. De derde persoon krijgt mentale bijstand. Een evacuatie onder de grond vraagt een hele organisatie met degelijke stabilisatie in de slede, een takelsysteem en de nodige man- en vrouwkracht om het slachtoffer terug omhoog te krijgen.

Op het einde van de opleiding krijg je een schriftelijk examen voorgeschoteld waar je minstens 80% moet scoren om geslaagd te zijn en je erkenning als Wilderness First Responder te krijgen. En dat lukte! Minimaal elke 3 jaar moet je terug een bijscholing (recert) volgen om je erkenning te behouden.

Met dank aan Nicolaas Vanermen voor de foto in de grot!