Na een boeiende winter met pisteskiën, free riden en twee sneeuwschoentrekkings sloten we het seizoen half maart af in Oostenrijk. In en rond het Silvretta-massief waren we al de twee voorbije jaren, maar toen liep het telkens mis. Ivo hield bevroren tenen over aan de ijskoude temperaturen tijdens het kamperen in de sneeuw, ik scheurde een jaar later mijn kruisbanden tijdens een toerskistage. Deze keer namen we de sneeuwschoenen mee en zouden we dagtochten vanuit een berghut doen. Die twee risico’s waren dus al gecoverd, enkel met een nieuw coronavirus hadden we geen rekening gehouden…
De aanloop naar de Heidelberger Hütte
Afstand: 5,9km, Stijgen: 342m
Wie vanuit het dal vertrekt op sneeuwschoenen, wacht een 14km lange aanloop met 930 hoogtemeters vanuit het dal langs een geprepareerde piste. Bij aanvang passeer je diverse skipistes. Eenmaal voorbij de Gampenbahn, de laatste skilift, wordt het een pak rustiger. Niet meteen de mooiste wandelweg, maar wel de meest veilige, al is lawineuitrusting altijd een must voor wie het hooggebergte in de winter intrekt. Een interessanter maar lawinegevaarlijker alternatief (voor de heen- of terugweg) vertrekt vanaf het Tierpark Silvretta in Mathon (waar een bushalte is) en loopt via de Ritzen-Joch naar de hut.
Wij besloten om op onze gewone ski’s via de pistes van Ischgl de doorsteek te maken naar de Gampenbahn, gewapend met een rugzak met bergschoenen & sneeuwraketten. Ideaal om de zetelliften voor onszelf te hebben, al moesten we de andere skiërs daar wel een beetje van overtuigen. We lieten de rugzak in het liftstation achter om nog een halve dag comfortabeler naar beneden te sjezen. Om vier uur in de namiddag en na een halve liter cola, hangen we de ski’s en lompe botten aan de rugzak, en doen we onze sneeuwraketten aan. Met de laatste energiereserves bereiken we de berghut, net op tijd voor het avondeten…
Dagwandeling 1: Zahnjoch (2.945m), Kronenjoch (2.972m) en Breite Krone (3.078m)
Afstand: 14,8km, Stijgen: 1.300m, Dalen: 1.300m
We starten de dag met een uitstekend ontbijt. In de Heidelberger Hütte logeerden we vorig jaar al twee nachten, en het is de beste berghut waarin ik tot nu toe al heb overnacht. Heel goede sfeer, uitstekend huttenteam, comfortabele & propere hut en lekker en veel eten. In de prijs van half pension (55 euro per persoon voor wie is aangesloten bij een bergsportfederatie) zit ook een liter ‘marschtee’ en picknick inbegrepen. In vergelijking met de skihotels in Ischgl is dat bijzonder voordelig…
Prachtig weer vandaag, en dat na een halve week kwakkelend winterweer. Lawinegevaar staat op risico 3 in de internationaal gebruikte gevarenschaal, wat betekent dat je ook als individuele bergsporter een lawine kan veroorzaken bij je passage. De lagen in het sneeuwdek zijn nog niet zo goed gebonden. Het is vooral opletten naar driftsneeuwbekkens die recent zijn ontstaan door de sterke westenwind in combinatie met (natte) sneeuwval. Hoewel alle oriëntaties als gevaarlijk zijn aangeduid, zijn het toch vooral de oostflanken waar het opletten geblazen is.
We proberen het terrein zo goed mogelijk te gebruiken, passages onderlangs steile flanken te vermijden en afstand te houden van elkaar. Bij aanvang kunnen we nog een toerskispoor volgen, maar de laatste honderden stijgingsmeters naar de Zahnjoch is het zelf baggeren geblazen. De sneeuw ligt er zwaar bij en soms zakken we tot onze knieën weg. Elke stap bestaat uit twee delen. Tijdens de eerste zet duwen we de sneeuw 20 cm naar beneden om dan pas door te stappen. Anders is de inspanning te groot om lang vol te houden. Een stevige fysieke voorbereiding is voor zo’n wintertochten echt wel nodig, ook als je er met een dagrugzak op uittrekt.
Bovenop de col is het uitzicht prachtig, zeker als je een vallei inkijkt waar de sneeuw er nog aangeroerd bijligt. Afdalen gaat gelukkig wat vlotter, en zo komen we in de vallei van de Jamtal Hütte terecht. Op het eind wordt het wat steiler met de hulp van Whiterisk kunnen de minst steile route (30-35°) vinden.
In deze betalende applicatie (29 CHF per jaar) kan je hellingsgraden nakijken. Vanaf 30° (en 20-25° bij vochtige sneeuw) stijgt de kans op lawines namelijk sterk, en bereik je met sneeuwschoenen ook de grenzen van het haalbare. Met een kleurcodering wordt aangegeven over welke gemiddelde steiltegraad het tussen de hoogtelijnen gaat (geel = 30-34°, oranje = 35-39°, rood = 40-44° en purper is 45° of meer).
Je kan zo routes uitstippelen en GPX’en downloaden in Frankrijk, Zwitserland en Oostenrijk en delen met tochtgenoten. Er is ook een app ter beschikking waarmee je offline kan navigeren als je je kaarten vooraf gedownload hebt. Handig om altijd een zicht te houden op die hellingsgraden, al blijft een gewone GPS toch het meest bruikbaar bij continue navigatie (bijvoorbeeld tijdens een white-out). Geen last van een scherm die weerkaatst in het zonlicht en een (veel) langere batterijduur.
In Zwitserland kan je ook nog eens de skiroutes, gebieden die in de winter afgesloten zijn om de wilde dieren niet te verstoren en als lawinegevaarlijk beschouwd terrein visualiseren (incl. gangbare uitlooproutes van lawines). Alpenvereinaktiv werkt minder performant en gedetailleerd, maar biedt wel nog hellingsgraden voor de Italiaanse Alpen aan. Zo’n applicaties zijn er helaas niet in andere landen.
De stop-or-go-methode van de OeAV (Oostenrijkse bergsportvereniging) geeft aan welke hellingen je moet vermijden bij welk lawinegevaar (check 1) en met welke factoren je nog rekening houdt (check 2). Perfect is zo’n beslissingskader nooit maar het biedt zowel beginnende als ervaren hikers en toerskiërs een houvast.
Naar de Kronenjoch ligt een duidelijk wandelspoor. Gelukkig maar want het beste is er wat van af. De Breite Krone (3.078m) wordt enkel op het eind wat steiler en daar moeten de sneeuwschoenen uit. Deze drieduizender is vrij eenvoudig te bereiken en dus zijn we niet alleen. Het 360°-panorama is dan ook best indrukwekkend en reikt kilometers ver over de vergletsjerde hoofdkam van de Alpen.
Terug naar de hut volgen we de meest gebruikte route doorheen het dal, die je ook kan gebruiken om de top te bereiken. Dan ga je gewoon heen en terug. Maar een tegengestelde richting zorgt altijd voor een andere kijk op het landschap, dus vervelen zal het zeker niet.
Dagwandeling 2: Piz Davo Lais (3.026m) en Piz Laver (2.983m)
Afstand: 14,2km, Stijgen: 1.225m, Dalen: 1.225m
Een nieuw koufront is deze nacht aangekomen en het sneeuw nog altijd wat na. De temperatuur heeft een flinke duik genomen. Hoewel het weerbericht aangeeft dat er deze namiddag wat meer opklaringen zouden komen, gaan we toch voor een vroege start. Het duurt toch enkele uren voor we de eerste bergtop bereiken en perfect is het bergweer nooit te voorspellen.
Met het beperkte zicht houden we ons aan het enige toerskispoor dat er al ligt richting Piz Davo Lais. Eenmaal het steiler begint te worden, verdwijnt dit opeens en drukken we onze eigen stempel op het landschap. De sneeuw wordt harder en ook de hellingsgraad loopt op tot 30° en meer. Gelukkig zijn onze sneeuwschoenen (Tubbs Flex VRT) uitstekend uitgerust met brede scharen en een uitgesproken klauw en hebben we dus genoeg grip. Met sommige andere modellen kom je hier mogelijks in de problemen en dan heb je beter een paar stijgijzers achter de hand.
Het zicht aan de oostkant van de vallei is een pak beter dan de andere zijde. Goeie timing dus om vandaag deze richting uit te gaan. We staan als enige op de top, en genieten volop van het zicht op deze drieduizender. We dalen terug af om langs de westflank van Piz Davo Dieu door te steken naar onze volgende bergtop. Via de kam bereiken we Piz Laver. Onderweg en op het eind moeten de raketten uit omdat de wind alle sneeuw heeft weggeblazen.
Op de top komt ook een groepje toerskiërs op stijgijzers aan. We zijn sneller als hen terug beneden en ook tijdens de afdaling naar de hut is het duidelijk dat de sneeuwcondities niet optimaal zijn om te skiën als je weinig ervaring hebt.
Via een alternatieve hogere route lopen we terug naar de Heidelberger Hütte. Dat levert mooiere zichten op maar de schrale noordenwind blaast ons recht in het gezicht. Bij het avondeten komen we te weten dat de ganse vallei van Ischgl intussen is afgesloten wegens de vele corona-besmettingen. We krijgen een document mee van de huttenwaard die ons zou moeten helpen de vallei te kunnen verlaten.
Terug naar Ischgl
Om sneller in het dal te zijn, gaan de ski’s terug aan. Maar rustig uitbollen is het niet. Soms loopt de piste wat op en is het nog zweten geblazen om al skatend vooruit te geraken. Zeker met de rugzak is dat niet zo makkelijk. Lager is het skigebied gesloten en ligt de piste naar Ischl er kapotgeskied en intussen hardbevroren bij. Het blijft opletten voor ongelukken.
Drie kwartier later staan we in het uitgestorven Ischgl. Bijna geen kat te zien op straat en we krijgen vreemde blikken terwijl we met onze ski’s op de schouder naar onze auto wandelen. Een politiecontrole houdt alle verkeer die de vallei in wilt rijden tegen. Oostenrijkers en bewoners moeten hier blijven. Buitenlanders mogen wegrijden maar moeten in rechte lijn naar huis te rijden en twee weken in quarantaine gaan om een mogelijke besmetting van anderen te voorkomen…
PRAKTISCHE INFO
MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN DE TOCHT
Dit is een gebied waar je als sneeuwschoenstapper, na het volgen van een cursus lawinekunde en bij voorkeur ook een begeleide winterstage bij de KBF, zelf ervaring kan opdoen. De aanloop naar de berghut en ook de dagtochten zijn lawinegevaarlijk. Bij hoger lawinegevaar is het echter nog altijd mogelijk om minder ambitieuze tochten in de vallei te maken. Er zijn enkele topjes ten oosten van de hut die minder steil zijn.
ROUTE EN BEWEGWIJZERING
De routes werden uitgestippeld met de betalende tool van Whiterisk. Zie ook mijn verslag voor meer uitleg. Er is geen markering aanwezig op de gemaakte dagtochten, maar reeds bestaande (stijgende!) toerskisporen kunnen wel een leidraad zijn. Je blijft echter aangewezen op je eigen ervaring met kaart, kompas & GPS. Zeker bij mistige condities is een GPS onmisbaar!
Op Alpenvereinaktiv kan je de GPX-en van onze trips downloaden:
Opgelet, de condities verschillen van jaar tot jaar en je moet ook zelf het terrein lezen om de beste route te bepalen.
Een overzichtskaart van onze routes vind je hier:
REISPERIODE & SEIZOEN
We liepen deze tochten op 12 en 13 maart 2020. Februari tot april zijn de beste maanden voor het sneeuwschoenwandelen. Vroeger kan ook maar de weers- en lawineomstandigheden zijn dan vaak iets onvoorspelbaarder en de dagen zijn korter.
LAWINEGEVAAR
Ga niet zonder kennis van sneeuw- en lawinekunde en ervaring met de veiligheidsuitrusting (bieps, sonde en schop) op stap. Volg een opleiding van 1 dag bij één van de clubs van de Klim- en Bergsportfederatie. Lawineberichten zijn te vinden op twee websites: Avalanche Tirol en SLF Zwitserland. Je zit namelijk op de grens. Gebruik het algemeen noodnummer 112 in geval van redding. Laat je informeren door de huttenwaard.
BENODIGDE MATERIAAL
In de berghut heb je een lakenzak nodig zonder ritsen, omdat ze verwarmd wordt om bedwantsen tegen te gaan. Huttensloffen zijn ter beschikking. Verder dient een dagrugzak zowel je lawineuitrusting, EHBO, noodbivakzak, warm en waterdichte kledij (regenjas én -broek) en voeding/water te bevatten. Een thermos met warme thee doet in de winter echt wonderen. Tubbs Flex Alp of VRT blijven veruit de beste sneeuwschoenen in steil terrein en zijn voor deze dagtochten aan te raden. Zo niet, is een paar stijgijzers mogelijks nodig voor het beklimmen van de bergtoppen.
KAARTEN
De volgende stafkaart is nodig (1:25.000): Alpenvereinskarte 26 ‘Silvrettagruppe’.
BEREIKBAARHEID
Ischgl is zowel met de auto als het openbaar vervoer bereikbaar. Je auto kan je achterlaten op de parking van de Heidelberger Hütte in Ischgl zelf (net voor het binnenrijden van het dorp). Je betaalt 8 euro per dag en geeft je kenteken bij aankomst in de hut.
OVERNACHTING
We sliepen 3 nachten in de Heidelberger Hütte, waar we een kamer met stapelbed voor 2 personen toegewezen kregen. In de kamer stond een tafeltje met twee stoelen, was er ook elektriciteit & een lavabo met warm water. Douchen kan voor 2 euro in een aparte ruimte. De hut is bijna overal verwarmd. Uitstekend huttenteam en lekker eten. Een echte aanrader!
BEVOORRADING
Er zijn geen bevoorradingsmogelijkheden onderweg maar je kan ’s morgens in de hut wel je picknick maken en een liter ‘marschtee’ tanken in je thermos. Dit zit in de prijs van half pension inbegrepen.
Debbie's tochten 