Wie denkt dat de GR20 in Corsica de zwaarste wandelroute is van Europa, think again. De Haute Route Pyrénéenne (HRP) is een uitdagende en ongemarkeerd traject die net als de GR10 en GR11 van west naar oost door de Pyreneeën trekt. De route blijft op of nabij de Frans-Spaanse grens. Hooggebergte pur sang dus! Het meest alpiene gedeelte ligt tussen pakweg Lescun en Mérens-les-Vals. In diverse delen trekken we doorheen het massief en pimpen de route nog wat op met enkele minder bekende pareltjes.

In 2020 zijn we gestart met deel 1: Van Urdos tot Gavarnie. De volgende jaren gaan we hier telkens een vervolg aanbreien. 

Dag 1: Urdos > Refuge d’Ayous (bivak)

Afstand: 10,1 km
Stijgen: 1416m, dalen: 211m

Onze tocht start in Urdos, een onbekend dorpje in het groene Vallée d’Aspe. Onze chauffeur van dienst is ornitholoog en onderweg wordt de ene na de andere roofvogel gespot. Jammer dat hij niet mee de bergen met ons intrekt.

We klimmen tot boven de boomgrens en…het zicht verdwijnt in het lage wolkendek. De mist zorgt voor een ietwat beklemmend gevoel. Het is bovendien erg vochtig weer en dus een beetje killig.

Bij een jonge herderin kunnen we lekkere ‘fromage de brébis’ inslaan, dat is alvast een culinair hoogtepunt bij de droge tortilla’s waarbij ik de vulling er vaak moet bij fantaseren. We piepen even binnen in de onbemande maar mooie Refuge de Larry, en trekken daarna verder naar Col d’Ayous waar we op het parcours van de bekende GR10 terechtkomen. Al is het intussen augustus, er is nog wat flora te zien o.a. de ‘Iris des Pyrénées’ et de ‘Chardon bleu des Pyrénées’, die bij ons ‘kruisdistel’ wordt genoemd.

De rugzakken worden achtergelaten om naar de Pic d’Ayous te klimmen in de ijdele hoop boven de wolkenzee uit te komen. Op de top staren we ietwat beteuterd op een witte muur, de animo komt gelukkig van een enorme kudde schapen en de bijhorende patou. Hoewel de herdershonden vaak heel beschermend zijn, bleek het bij ons toch te klikken. Met als gevolg dat we de ganse meute achter ons aan krijgen terwijl we terug naar beneden wandelen.

Het is duidelijk dat in dit coronajaar de Fransen massaal voor vakantie in eigen land hebben gekozen, en het voelt ongemakkelijk druk aan bij de Refuge d’Ayous. Gelukkig hebben we een bivak voorzien en is de bergweide bij Lac Gentau meer dan ruim genoeg voor de vele tentjes en nog een beetje ‘personal space’.

Dag 2: Refuge d’Ayous > Refuge de Pombie (bivak)

Afstand: 9,8 km
Stijgen: 928m, dalen: 872m

Het is pas de volgende ochtend dat het indrukwekkende decors tevoorschijn komt. De laatste wolkenflarden stijgen op uit de vallei en de zon wint steeds meer terrein. De impressionante Pic du Midi d’Ossau doemt op aan de horizon. Een droomochtend!

De populaire GR10 buigt gelukkig terug af naar het noorden, en we trekken via een variante route langs Lac Bersau en Lac Castérou naar Refuge de Pombie. Aan de loodrechte rotswand van Pic Castérou laten vale gieren zich op de thermiek naar boven zweven. Met open mond staan we te kijken, de verrekijker komt goed van pas om de vederloze lange nekken van deze aaseter te herkennen.

De eerste zweetdruppeltjes vloeien bij de klim naar Col de Peyreget. Ook daar is een gelijknamige Pic kortbij waar we een weids panorama hebben over de grensstreek en het parcours van vandaag en morgen. Een ideale locatie om je kaart boven te halen en het reliëf te leren ‘lezen’.

Nabij Refuge de Pombie is het bivakterrein ietwat hobbelig en het is dus wat zoeken naar vlakke stukken. Eenmaal de tarp gezet, gaan we nog een koffietje en stukje taart bij de hut halen om dan, alweer tijdig, onze slaapzak in te duiken. Nog een paar blaadjes lezen in de dwarsligger en dan vallen de ogen vanzelf dicht na een ganse dag gezonde berglucht.

Dag 3: Refuge de Pombie > Refuge d’Arrémoulit (berghut)

Afstand: 10,9 km
Stijgen: 1.092m, dalen: 791m

Boven de wolkenzee verschijnen de eerste zonnestralen, de wandelaars figureren als silhouetten. Alweer een prachtige ochtend om te starten. Tijdens de afdaling neem ik tijdens de pauze even de tijd om de haren te wassen. Ik schep water uit de frisse bergbeek ga dan op veilige afstand en met mijn bio-afbreekbare shampoo aan de slag.

Het gaat terug stevig bergop naar Col d’Arrious en de befaamde Passage d’Orteig, de eerste luchtige passage van onze tocht. Voorzichtigheid & handenwerk zijn hier nodig, maar in droge condities geen probleem, tenminste voor wie niet kampt met hoogtevrees. De afgrond is namelijk best indrukwekkend. Er hangen ook kettingen.

Na het lieflijke groen van de voorbije dagen, komen we nu in de woeste granietwereld van de Balaïtous. Gezien de bivakmogelijkheden erg beperkt zijn, heb ik voorzien dat we slapen en eten in de kleine en erg authentieke berghut Refuge d’Arrémoulit.

Coronagewijs vind het avondmaal buiten plaats in het grootse decors, weliswaar met warme kledij aan want eenmaal de zon verdwenen is, zakt de temperatuur snel weg.

Dag 4: Refuge d’Arrémoulit (berghut) > la Pacca (wildbivak)

Afstand: 8,8km
Stijgen: 944m stijgen, dalen: 1.104m

Een stevige wandeldag vandaag, met weinig kilometers maar wel 3 bergpassen en vooral erg ruw terrein, en dus enkel voor gevorderde en tredzekere bergwandelaars geschikt. Al snel laveren we tussen de stenen & blokken naar Col du Palas. De Ibones de Arriel liggen diep beneden ons. Van markering geen sprake en op kaart trekken we door naar Port du Lavedan.

We komen iets te hoog uit op de bergkam en moeten terug een stukje afdalen om de couloir te vinden waar we kunnen doorsteken. Met de zware rugzak is het wat labeur om boven te geraken. Ook bij de afdaling blijft het terrein ruw en mentaal vraagt het energie om continu elke stap te overwegen.

Bij Refuge de Larribet strijken we neer op het terras voor een lekkere omelet met garnituur. Die extra energie zal nodig zijn, want er staat ons nog een stevige namiddag te wachten.

De Col du Pabat ligt niet langs het HRP-parcours en wordt bijzonder weinig belopen. De groep ontdekt al snel waarom. In eerste instantie is er nog ietwat sprake van een pad, maar hogerop is het zoeken naar een traject over grote massieve en gladgepolijste rotsen waar ooit een gletsjer lag. De Glacier du Pabat heeft zich nu heel hoog op de bergflank teruggetrokken en is bijna verdwenen. We komen enkel schapen en gemzen tegen in deze woeste wereld. De isard (Pyreneeën) is familie van de chamois (Alpen) maar iets kleiner en lichter gebouwd, en ook wat rossiger van kleur.

Ook de afdaling is ‘off trail’. Steenmannetjes leiden de weg maar zijn niet overal goed zichtbaar. Na een stevige maar mooie dag strijken we neer aan la Pacca, een klein bergmeertje voor onze eerste échte wildbivak. Iedereen is moe maar voldaan na deze grensverleggende etappe.

Dag 5: la Pacca > Gave d’Arratile (wildbivak)

Afstand: 16,7km
Stijgen: 1.191m, dalen: 1.310m

De aanloop naar Col de Cambalès loopt bij aanvang rustig omhoog maar de laatste kilometer wordt het best steil.

Het zicht vanaf de col maakt alles goed en de afdaling nog meer. Het is al augustus maar er ligt nog wat sneeuw, ideaal om de techniek te leren over hoe je je hielen plaatst om af te dalen en je traverseert door met je schoenen treden te maken. De ene is er al wat meer geruster in dan de ander.

Elke dag wordt het warmer en we snakken naar een frisse cola. Het is echter opvallend rustig bij de Refuge Wallon en al gauw blijkt waarom. Eén van de populairste berghutten van de Pyreneeën staat compleet in de stijgers. Je kan er enkel water krijgen…

Na een langere pauze in de welkome schaduw van een boom herlanceren we ons nog voor een laatste uurtje alvorens onze tenten op te slaan nabij de Gave d’Arratile. Na de was en de plas keuvelen we nog wat na, maar de vele muggen zetten toch aan tot een versnelde nachtrust.

Dag 6: Gave d’Arratile > Lac Labas (wilbivak)

Afstand: 14,3km
Stijgen: 1.373m, dalen: 1.009m

Via de Col d’Arratile duiken we even Spanje binnen, maar niet voor lang, we steken gewoon langsheen de steile bergwand door naar Col des Mulets en belanden terug in Frankrijk.

Hier komen we terug meer volk tegen. Bij de Refuge des Oulettes de Gaube zijn ook veel dagjeswandelaars. Terecht, vanaf de berghut kijk je pal op de machtige noordwand van de Vignemale, met zijn 3.298m de hoogste top van de Franse Pyreneeën en enkel voor alpinisten bereikbaar.

Terwijl de HRP & GR10 verder oostwaarts naar de de Hourquette d’Ossoue trekken, nemen we een eigen variante via de Col d’Arraillé.

Nabij Lac Labas vinden we, door wat af te wijken van het pad, een pracht van een bivakplek helemaal voor ons alleen. Na het avondeten worden we voor onze laatste nacht getrakteerd op een uit te kluiten gewassen onweer, met veel klank- en lichtspel. De regel dat je dan niet in de tent mag blijven, is in de praktijk toch wat minder evident. Een droog onderkomen is nog altijd beter dan eentje in weer & wind, zolang je maar niet het hoogste punt van de omgeving bent of er knal naast staat. Na een tijdje keert de rust terug en kunnen we alsnog de slaap vatten.

Dag 7: Lac Labas > Refuge Granges de Holles (berghut)

Afstand: 18,3km
Stijgen: 536m, dalen: 1.423m

Een mooi bergpad leidt ons voorbij diverse meren tot Lac Glacé. Daar is het terug op kaart navigeren om over ongebaand terrein de Col des Gentianes te bereiken. Op de pas kijken we uit op de Glacier d’Ossoue en de normaalroute naar de top van de Vignemale waar we enkele touwgroepen zien klimmen.

We duiken terug naar beneden richting de veelbelopen GR10 die we volgen tot Refuge Granges de Holles. Bij de Cabane de Lourdes gaan we even de verhitte voeten in het riviertje steken om daarna de laatste, lange, hele lange, warme, hele warme kilometers naar ons eindpunt af te werken.

Er hangt terug onweer in de lucht, maar deze keer kunnen we binnen de voeten onder tafel schuiven en terugblikken op een stevige maar erg mooie tocht door de Centrale Pyreneeën.

---

PRAKTISCHE INFO

MOEILIJKHEIDSGRAAD

Deze tocht is enkel geschikt voor ervaren bergwandelaars met een goede fysieke conditie en voldoende tredzekerheid, vandaar de keuze voor niveau 4. Heb je weinig ervaring, dan raad ik aan het parcours van de GR10 te volgen.

Meer info over de moeilijkheidsgraad van tochten in dit bericht.

REISPERIODE & SEIZOEN

We liepen deze tocht van 2 t.e.m. 8 augustus 2020.

BENODIGD MATERIAAL

Voor dit soort terrein zijn een stevig paar bergschoenen (type B, B/C) en een paar wandelstokken, zeker om de knieën wat te sparen tijdens de afdalingen, absoluut nodig. Ga je vroeg in het seizoen op stap dan zullen ook stijgijzers en pikkel nodig zijn.

ROUTE & BEWEGWIJZERING

De wandelroute is niet gemarkeerd en je moet dus zelf je weg vinden. Het merendeel van de route gaat over paden, maar ook regelmatig over blokkenvelden en moeilijker terrein waar je bent aangewezen op je eigen vaardigheden voor navigatie en het lezen van het terrein. Onderschat het dus zeker niet.

Je kan een GPX van onze route op de site van Alpenvereinaktiv downloaden, die als hulp kan dienen maar wees ervan bewust dat dit niet je gebrek aan bergwandelervaring mag compenseren. Het kan je alleen helpen bij twijfel.

Hier een overzicht van onze gelopen route met de bivakplaatsen:

KAART EN WANDELGIDS

We gebruikten volgende stafkaarten van het IGN (1:25.000):

• 1547 OT – Ossau – Vallée d’Aspe
• 1647 OT – Vignemale
• 1748 OT – Gavarnie – Luz-St-Sauveur

Deze zijn makkelijk te vinden in reisboekhandels bij ons.

BEREIKBAARHEID

Dit is een tocht in lijn en het eenvoudigste & snelste is om vanaf thuis met het openbaar vervoer te reizen. Zo is er een nachttrein van Parijs tot Lourdes, waarbij je dus eigenlijk in de vroege vooravond in België kan vertrekken om dan in de loop van de ochtend op je bestemming aan te komen. Je stapt over in Parijs (Nord naar Austerlitz via een rechtstreekse metrolijn). Door de onzekere coronasituatie, hebben we het anders aangepakt nl. met de auto naar Gavarnie gereisd en die geplaatst op de parking van de Chalet Granges de Holles (deze ligt net voorbij de publieke parking op een grintwegje op weg naar de hut). We daalden daarna te voet af naar Gavarnie, namen de bus naar Lourdes, de trein naar Oloron-Sainte-Marie en daar kan je de bus nemen naar Urdos. Je bent wel lang onderweg.

OVERNACHTEN

Bivakkeren is quasi overal toegelaten in de Centrale Pyreneeën vanaf 19u ’s avonds tot 9u ’s morgens. In de praktijk is het zo dat je vaak je tentje al iets vroeger opzet, maar voor 16u vermijd je het best. Bij de berghutten zijn er vaak aangeduide zones waarbinnen je moet bivakkeren, hou je hier zeker aan! Je kan er ook een huttentocht van maken maar dan zal je de etappes wat moeten wijzigen.

BEVOORRADING

Er zijn geen mogelijkheden tot bevoorrading onderweg. Enkel in de berghutten kan je terecht voor een drankje of hapje.