Wie denkt dat touwen enkel in alpinisme of rotsklimmen gebruikt worden, heeft het mis. Er bestaat ook zoiets als een ‘randotouw’. Wie een ervaren bergwandelaar is, laat dat extra gewicht liever thuis. Als je met iemand op stap bent die minder tredzeker is of als je delicatere passages op een iets veiligere manier wil nemen, dan kan zo’n touw echt handig zijn. Het is een te kennen onderdeel voor de ingangsproeven tot initiator bergwandelen, dus schreef ik meteen in voor de module die de Klim- en Bergsportfederatie in de herfst van 2008 organiseerde. Geen lesbankgedoe maar recht de natuur in, was het motto.

De eerste straffe verhalen

De kennismaking met de andere deelnemers is meteen boeiend. Iedereen heeft zo wel zijn eigen reden om deel te nemen: ze willen met de kinderen op stap gaan in de bergen, delicate passages op een veilige(re) manier kunnen nemen, minder domme stoten uithalen… De eerste straffe verhalen worden uitgewisseld. Ook bij bergwandelaars blijkt er soms enig geluk bij gemoeid om het achteraf nog te kunnen navertellen. Deze cursus gaat dan ook ruimer dan enkel touwgebruik en er wordt ook aandacht besteed aan veiligheid in het algemeen.

We rijden van de jeugdherberg van Champlon richting de Rocher du Hérou. Wie ooit eens de GR57 tussen La Roche en Gouvy afstapte, zal zich deze plaats zonder twijfel herinneren. De imposante leistenen rots steekt tientallen meter uit boven de beboste Ourthe. Het uitzicht over de Ourthe is zondermeer prachtig. De eerste herfstkleuren treden in. Ik krijg zowaar zin om er op uit te trekken, maar de cursusplicht roept. Dit grillige landschap is ideaal om touwtechnieken uit te proberen.

Omdat vertrouwen in de bergen erg belangrijk is, is de eerste opdracht meteen een uitdaging. We worden in groepjes van twee verdeeld waarbij één iemand geblinddoekt wordt. De andere leidt hem of haar over nauwe en rotsige paadjes.

Arnaud heeft tekst en uitleg over de eerste techniek: short-roping. Ik mag meteen als proefkonijn aantreden. Het is een simpele techniek waarbij je met een gestoken achtknoop aan een touw wordt gebonden, die de begeleider strak houdt. Glijd je uit, dan kan de begeleider je val meteen blokkeren. Echt comfortabel is zo’n touw rond je middel niet, dus past Arnaud het concept wat aan door het touw ook over de schouder te leggen. We proberen het uit op de zeer steile afdaling naar de oevers van de Ourthe.

We lopen stroomopwaarts langs het water tot een moeilijkere rotsachtige passage. Arnaud geeft aan hoe hij de veiligheid kan verhogen door tussen de ‘cliënt’ en het ‘gevaar’, hier het water te staan. Hij houdt zijn handen klaar om in te grijpen.

Na een forse klim terug omhoog, opnieuw via short-roping, staan we op een zadel. Hier proberen we verschillende technieken uit om te rappelen, de ene al wat comfortabeler dan de andere. Niet uit te proberen op echte (vertikale) rotsen want echte zekerheid is er niet.

Wat verder, zitten we toch op de grens tussen wandelen en klimmen. Op een behaakte klimroute, wordt het touw geïnstalleerd. Je kunt je er gewoon aan optrekken of laten zakken, maar er is toch nog heel wat voorzichtigheid nodig. Waar mogelijk combineren we het met een short-rope.

Scoubidou

Vandaag toont de herfst zich van de natte kant, en dat maakt de rotsen dus wat glad. We mogen zelf wat rappeltechnieken ontwikkelen. Enkele creaties: met de bandsling en een musketon kan een zitgordel gemaakt worden, of via een halve mastworp iemand laten afdalen, … Eén voor één worden ze bekeken en gekeurd. Arnaud houdt het liever eenvoudig en gaat voor de S-techniek. Wel pijnlijk voor de rechterbil waar het touw schuurt.

Wat verder komt een nieuwe beveiligingstechniek aan de beurt. Bij het traverseren moet er voor gezorgd worden dat het touw waarmee twee personen aan elkaar zijn vastgemaakt achter een hoger ‘vast punt’ zoals een stuk rots steekt, zodat als één valt dat de andere de val kan opvangen. Eén voor één wordt de passage genomen. De laatste geeft touw bij en daarna haalt de eerste terug in.

Dan komen de evacuatietechnieken aan de beurt, om een slachtoffer naar veiligere oorden te brengen. Een bekende techniek is de brandweergreep. Ik probeer die bij Gerlinde uit, dat valt tegen. Met een gewicht op mijn schouders die vergelijkbaar is met mijn lichaamsgewicht, zou ik het niet ver halen.

De ‘zetelsystemen’ zijn toch meer aangewezen. Het best wordt het gewicht verdeeld over twee personen. Ofwel wordt een zitje met de armen gevormd, maar nog handiger is je rugzak gebruiken als steun en een wandelstok of touw als zit. De testwinnaar wordt door Steven en Katrin bedacht: elk draagt een bandsling gekruist rond de middel en het bovenlichaam, daaraan wordt een musketon geklikt. Tussen de twee musketons wordt een derde bandsling dubbelgevouwen gehangen. Zowel voor de dragers als het slachtoffer blijkt het comfortabel, een ook nog te combineren met een rugzak. ’t Heeft meteen een plaatsje verdient in de cursus van Arnaud.

Wat hogerop wordt opnieuw een rappeltechniek geleerd, waarbij met hetzelfde touw een prusikknoop wordt gemaakt (Poolse knoop). Daarna toont Arnaud dat hij wat kan goochelen: de scoubidou is niet de officiële naam maar via die techniek kan je wel afdalen en je touw gemakkelijk recupereren. Eigenlijk komt er geen knoop aan te pas maar wordt het touw gevlochten. Belangrijk is dat je het juiste uiteinde gebruikt om te rappelen…

Via een vast touw dalen we terug de steile helling af. Tijd voor wat waterpret. De Ourthe doorwaden zonder stokken is op de soms gladde stenen niet zo eenvoudig maar het water staat gelukkig maar maximum kniehoog. We zoeken de stroming op om het doorwaden in groepjes te oefenen. Een snelstromende rivier steek je namelijk beter niet alleen over. We nemen elkaar vast bij de ellebogen. Tot slot, illustreert Arnaud dat je ook vanop de oever iemand kan beveiligen via een halve mastworp.

Conclusie

Een bijzonder interessante en praktische cursus gegeven door een uitstekende lesgever. Er wordt tijd gegeven om zelf zaken te bedenken en uit te proberen.

Meer beelden in dit fotoalbum.

–

PRAKTISCHE INFO

Wanneer de cursus ‘touwgebruik en veiligheid’ nog eens wordt opgenomen in het programma van de Klim- en Bergsportfederatie is een groot vraagteken.
Arnaud Dewez is een sympathieke kerel, tweetalig en uitstekend lesgever. Hij heeft zijn eigen buitensportbureau opgericht: PasseMontagne.

Andere sfeerbeelden en -tekst:
Verslag van Steven & Hanne
Fotoalbum van Gerlinde Ruttens