Met zijn arctische klimaat zijn de Noordelijke Cairngorms het meest sneeuwzekere gebied van Schotland. Op de hoogste toppen blijft de sneeuw lang liggen maar door de harde wind ligt die er verijst bij. Schotse buitensporters trekken steevast met stijgijzers en pikkel de winterse bergen in. Ook wij waren van plan om aan deze traditie vast te houden maar na dagenlange hevige sneeuwval besluiten we vlak voor ons vertrek de sneeuwschoenen mee te nemen.

Het lawinerisico is behoorlijk (factor 3) en voor alle zekerheid bel ik vooraf met de Cairngorm Mountain Ranger Service om te peilen naar mogelijke gevaren. We krijgen groen licht.

Start in mineur
Afstand: 12km
Hoogtemeters: 338m stijgen, 0m dalen

Na een slapeloze nacht in de bus vanuit Londen, stappen we rond de middag uit in Aviemore. In de jaren ’60 had men met dit dorpje grootse plannen. Het zou hét skiparadijs van Groot-Brittannië worden maar het gebrek aan sneeuwzekerheid zorgde ervoor dat het winterse massatoerisme niet op gang kwam. Pas in 2003 werd het hele gebied een beschermd natuurpark.

We volgen de saaie autoweg naar Coylumbridge. Daar start het pad door de Lairig Ghru waarlangs we het centrale deel van het Cairngorm National Park willen bereiken. De wandelroute loopt door Rothiemurchus Forest, een uitgestrekt naaldwoud dat de hele laagvlakte bedekt. De heide en naaldbomen zijn bedekt met een pak verse sneeuw. Het zonlicht verlicht de kale ronde heuvels rondom, die boven de kruinen uitsteken. Sneeuwbuien en ‘sunny spells’ wisselen elkaar voortdurend af.

Boven de boomgrens is het panorama overweldigend. Als we omkijken, strekt het uitzicht zich over de Schotse Highlands uit. Voor ons ligt de bergpas in de vallei van de Lairig Ghru verscholen tussen steile bergflanken. De zon en wolken zorgen voor een imponerend lichtspel.

We zetten onze tent op bij een kabbelend riviertje. De wind blaast de sneeuw hard tegen ons aan en dus koken we in de krappe voortent. Onze benzinebrander weigert alle dienst. Op de eerst dag al valt ons reisplan in het water. De enige optie is de volgende dag terugkeren naar Aviemore. De sfeer is ver zoek.

Walking in a minefield
Afstand: 14km
Hoogtemeters: 220m stijgen, 370m dalen

Om niet dezelfde route terug te moeten afdalen, stel ik voor om via Creag a’ Chalamain naar Loch Morlich te lopen en daar de bus te nemen naar Aviemore.

Alle wandelsporen zijn tijdens de nacht uitgewist. We moeten op onze eigen intuïtie verder. Via de GPS kunnen we ons op de kaart exact lokaliseren. We traverseren een steile flank, wat met sneeuwraketten niet zo gemakkelijk is maar op de heidestruikjes vinden we wat grip.

Als we bij de kloof aankomen, roepen een paar Schotse sneeuwhoenen ons verontwaardigd toe. Ze danken hun naam “red grouse” aan hun roodbruine verenpak maar in de sneeuw zien ze er van ver eerder zwart uit. Dit uitgestrekte heidemoerasland is hun biotoop.

De jacht op de sneeuwhoenen, “grouse shooting”, is een Schotse traditie die (rijke) jagers van over de hele wereld naar de hooglanden lokt. Landeigenaars doen hun best om deze vogels, die enkel op de Britse eilanden voorkomen, in stand te houden. Red grouse kunnen tot 130km per uur vliegen en net daar zit de uitdaging.

Het pad tussen de vertikale rotswanden van Creag a’ Chalamain is bezaaid met grote rotsblokken en een dikke laag sneeuw. De sneeuwraketten worden op de rugzak gebonden. Ivo loopt voorop en met de wandelstokken test hij elke volgende stap uit. Tergend traag bewegen we voort. Als we denken dat het einde nabij is, zien we dat we nog niet eens aan de helft zijn.

Drie Schotten komen ons tegemoet: “Like walking in a minefield”. Een schamper lachje verschijnt op ons gezicht. “At least we have each other track now”, zeg ik bemoedigend.

Achter een dennenboompje proberen we wat uit de koude wind te zitten voor een lunch. We kauwen langzaam op een stuk toerbrood. Nog wat ijskoud water en we zijn blij weer op weg te kunnen om opnieuw op te warmen. We lopen verder over het plateau aan de noordzijde van het Cairngorm-massief. De wind blaast de sneeuwvlokken in ons gezicht. Loch Morlich ligt centraal in het Glenmore Forest Park, net als Rothiemurchus Forest een restant van het Caledonische woud dat vanaf de laatste IJstijd de hele Schotse Hooglanden bedekte en waarvan maar 1% nog overeind staat.

Als we bij Loch Morlich op de bus staan te wachten, duurt het niet lang voor we een lift krijgen. In Aviemore leggen we de verkoper in een buitensportzaak uit wat de verschillende soorten benzinebranders zijn en kiezen uiteindelijk voor de MSR XGK EX, speciaal gemaakt voor expedities. Het kan nu niet meer fout gaan.

We keren met de bus terug naar het meer en wandelen naar Ryvoan bothy. Op onze weg ligt Glenmore Lodge, het Schotse trainingscentrum voor buitensporters en gidsen.

Bothies zijn schuilhutten die in afgelegen gebieden aan buitensporters gratis onderdak bieden. Het zijn stevige bouwwerken, enkel uitgerust met een haard of kachel (maar zonder hout). Er zijn vaak geen matjes en nooit dekens. Sommige hutten hebben ook een Spartaanse wc.

In de bothy is het koud maar proper. Opnieuw stroomt er water vlakbij en dat bespaart ons heel wat tijd én brandstof die nodig zijn om sneeuw te smelten. Eindelijk een warme maaltijd!

Windchill
Afstand: 22,5km
Hoogtemeters: 460m stijgen, 440m dalen

Een gele gloed verlicht de besneeuwde heuvels aan de rand van het plateau. De kloof die we gisteren doorspartelden is nog te zien. Plots duikt achter ons een Schot op, met de mountainbike op weg naar zijn werk in Aviemore. Hier passeer je niemand zonder eerst een ‘klapke’ te doen.

We kiezen voor een hoge variant over de Carn Dubh in plaats van de Strath Nethy vallei. In het begin is een duidelijk spoor te zien maar omdat geen enkele Schot sneeuwraketten aantrekt, blijft het sporen lastig. Overdag dooit het niet zodat de sneeuw ’s nachts niet opnieuw kan aanvriezen.

Hoe hoger we klimmen, hoe feller de wind tekeergaat. Geleidelijk verdwijnen de sporen en bovenop het plateau worden het kompas en de GPS bovengehaald. Het uitzicht over het hoogplateau en de kale witte toppen geeft een gevoel van onmetelijkheid. De wolken vormen uitgewaaierde lijnen in de lichtblauwe hemel.

De afdaling valt me zwaar. Ik had vooraf niets van versnaperingen in mijn jaszak gestoken en de ijskoude wind laat niet toe om even te rusten.

We zien de Fords of Avon pas als we er vlak naast staan. De sneeuw ligt opgewaaid tegen de stenen omwalling aan. Het houten barakje is klein en vanbinnen staat ijs staat op de wanden. Hierin overnachten, lijkt me niet erg comfortabel. Als we een muis zien rondlopen, is ook Ivo overtuigd. Na de lunch vertrekken we zuidwaarts op zoek naar Derry Lodge.

Door de wind heeft de sneeuw zich opgehoopt in de geulen van de steile bergflanken. Daar waar nodig, traverseren we één voor één . Het is opnieuw beginnen sneeuwen. Een zwak zonnetje verlicht het keteldal bij de Hutchison Memorial hut.

Op de kaart lijkt alles altijd makkelijker dan in realiteit. We dromen van een lekkere maaltijd en een warme slaapzak.

We duiken opnieuw het woud in en zetten we de tent op onder een grote den, terwijl een bothy vlakbij staat. Een ‘romantisch’ bivakplekje…

Monarch of the Glen
Afstand: 8km
Hoogtemeters: 140m stijgen, 0m dalen

Door onze kalvarietocht van de dag voordien, zijn we al een heel stuk dichter bij onze volgende bestemming, de Corrour bothy. Glen Luibeg is onze leidraad. Het is stralend weer en de sneeuw loopt voor het eerst gemakkelijk. Bovenop een heuveltop zien we het silhouet van een troep edelherten, die ook van het zonnige weer lijken te genieten.

In Schotland bestaat heel wat controversie rond de ‘red deer’. Nooit leefden hier zoveel exemplaren als vandaag de dag. De natuurlijke predatoren zoals de linx, wolf en beer zijn uitgeroeid en ook de landeigenaars zorgen ervoor dat het bestand in stand gehouden wordt. Net als de sneeuwhoenen, staan de hooglanden bekend om deer stalking. De overbegrazing zorgt ervoor dat de vegetatie onder druk komt te staan. Nieuwe bosaanplantingen worden afgeschermd door rasters en hoge poorten.

Na wat dwalen tussen korte dennenboompjes bereiken we Luibeg Bridge. Van hieruit blijkt iedereen de Ben Macdui te gaan beklimmen want aan de overkant van de brug loopt het spoor dood.

Een maagdelijk wit tapijt ligt voor ons uit. Plukjes wolk zweven in de lucht. Het decor is puur genieten. De U-vormige dalen en de arctische vegetatie dateren van de laatste IJstijd. Dit gebied ziet er nog uit als duizenden jaren geleden.

De Corrour Bothy ligt aan de voet van Cairn Toul. Aan de zuidflank van de hoge bergkammen hangen grote corniches; het lawinegevaar is duidelijk niet te onderschatten. De hut is vanbinnen met hout ingericht en er is ook een Spartaans toilet. We hebben het rijk voor ons alleen tot, net voor de avond valt, twee Schotse bergbeklimmers aankloppen. Met hun plastieken D-schoenen hebben ze serieus zitten zwoegen en keken onderweg jaloers naar de ondiepe sporen van onze sneeuwschoenen. We hebben er ons plezier in.

Winter in de Cairngorms
Afstand: 13,5km
Hoogtemeters: 285m stijgen, 585m dalen

Na dagen van relatief rustig weer hebben de weergoden vandaag een echt Schots winterweertje in petto. Een harde koude wind blaast uit het zuiden en neemt sneeuw met zich mee.

Gelukkig gaan wij noordwaarts naar de bergpas in de vallei van de Lairig Ghru. Het zicht is beperkt maar de contouren van het zomerpad zijn nog ietwat zichtbaar. De steile bergflanken komen steeds dichter naar ons toe.

In dit mistige weer hangt het besef van tijd enkel af van ons hongergevoel. Met de sneeuwschop graven we een kuil zodat we uit de wind kunnen zitten.

De wind raast door de nauwe bergpas. De sneeuwvlokken vliegen om de oren. Door de skibril is het moeilijk om niveauverschillen te zien. De Pools of Dee zijn nog net herkenbaar aan het kleurverschil van de sneeuw die op het ijs ligt. We maken een ruime bocht eromheen.

Aan de zuidkant is heel wat sneeuw opgehoopt en liggen hier en daar grote rotsblokken. Het is niet duidelijk waar de route precies loopt. Bij de afdaling, krijgen we weer zicht. De spanning maakt plaats voor opluchting. Uitgelaten dalen we af naar Rothiemurchus Forest.

Een man met ski’s op de rugzak gebonden komt ons tegemoet. Hij begrijpt niet wat wij hier met sneeuwraketten kunnen aanvangen. Wat later is ons duidelijk waarom. Op het laagplateau is de sneeuw is zo goed als verdwenen. We wandelen door een paars heidelandschap naar Loch an Eileen en zetten de tent op aan de rand van het stille meer. In de kasteelruïne broedt de visarend.

Uitlooptocht
Afstand: 18km
Hoogtemeters: 120m stijgen, 168m dalen

Vandaag speelt alles zich af tussen onze oren. Onze trektocht rond het massief is voorbij en we moeten ons dus nog een dag bezighouden voor we met de bus terug naar huis kunnen. Een uitlooptochtje door Rothiemurchus Forest en Glenmore Forest Park, moet ons in een wijde bocht naar Aviemore brengen.

Op dit heidemoerasland komen soms heidebranden voor. Daarom zijn bij bijna elke splitsing van wandelpaden ‘fire brooms’ ter beschikking, bezemstelen met aan een stuk kippengaas of een lap rubber aan het uiteinde, waarmee je kleine vuurhaarden kan uitvegen.

Met veel moeite geraken we op gang. Onze benen hebben er duidelijk geen zin in.Er staat een sterke koude wind. In de bergen zal het ook niet leuk vertoeven zijn. Op de oever van het kabbelende beekje Milton Burn koken we ons laatste zakje rijstpap van Dr. Oetker.

Bij Milton Cottage komen we voor het eerst schapen met lammetjes tegen. Terug in Aviemore genieten we van een fish’n ships, waarbij we anderhalve portie nodig hebben om onze honger te stillen. En dan die zalige nachtbus weer op…

Conclusie

Als ik nu de kilometers en de hoogtemeters bekijk die we hebben afgelegd, ziet het er een simpel tochtje uit. Het was naar mijn aanvoelen wel wat zwaarder dan dat. Doordat we telkens moesten sporen en vaak tot halverwege ons kuitbeen in de sneeuw zakten, lag het tempo redelijk laag. Aan de andere kant hebben we dan weer geluk gehad met het weer. Dit gebied is bekend om zijn soms snelle en drastische weersveranderingen.

De tocht op zich is voor de beginnende winterhiker zeker doenbaar. Een basiskennis van navigatie is wel nodig. De meer ervaren hikers kunnen ook enkele hoge toppen beklimmen. Let wel op voor lawinegevaar en white-outs. Op grote hoogte kan het weer snel keren. Bivakkeren doe je dan best ook altijd in het dal.

Tot slot, het is een prachtig gebied dat gemakkelijk bereikbaar is maar waar je dagelijks hooguit enkele mensen tegenkomt.

Meer beelden in dit fotoalbum.

–

PRAKTISCHE INFO