Na een laatste opleidingsweekend in februari, gaan we eindelijk naar de bergen. De winter gaan opzoeken die in België nergens te bekennen valt. De stress haalt een eerste piek op de vooravond van de stage: ‘Heb ik wel alles mee?’ Cursussen worden nog eens doorgenomen…met het gevoel dat ik alweer te weinig tijd had om de schriftelijke proeven voor te bereiden, met name alle Franstalige terminologie te begrijpen en te onthouden.

Het landschap wordt witter als we Valgaudemar binnenrijden. Nog zo’n vallei waar ik nog nooit over gehoord had. Het ligt aan de westzijde van het bekende Parc National des Ecrins. De steile flanken zijn niet zo evident als winterbestemming, maar we logeren aan de ingang van het dal en kunnen dus alle windrichtingen uit.
De eerste drie nachten logeren we in Grange de Brudour om daarna te verhuizen naar gîte Les Paris. Er is ook een tweedaagse voorzien met bivak in een sneeuwhol.

De hele week moeten we een persoonlijke ‘relevé de méteo’ bijhouden (met o.a. type wolken, temperatuur… en bijhorende symbolen). In groepjes van twee moeten we ook 1 keer (ofwel ’s morgens of ’s avonds) het weerbericht en het lawinegevaar uit de doeken doen aan de groep.

De eerste twee dagen zijn hoofdzakelijk opleidingsmomenten. Op dag 1 herhalen we ’s morgens de examensituatie van het zoeken met lawinebieps (2 bieps te vinden op een terrein van 50m op 50m in maximum 8 minuten). ’s Namiddags rijden we dieper de vallei in om een sneeuwrijke natuurwandeling te doen in de buurt van La Chapelle-en-Valgaudemar. Nadien brengen we nog een bezoekje aan het ‘Maison du Parc’ en na het avondeten krijgen we nog een uiteenzetting over het beheer van het park door een ‘garde-moniteur’.

Op dag 2 krijgen we een lawine-expert, annex berggids, van het ANENA (Association Nationale pour l’Étude de la Neige et des Avalanches) op bezoek die ons eerst nog wat instructies geeft over de correcte interpretatie van een lawinebulletin. Hij leert ons vooral tussen de lijntjes te lezen. Daarna rijden we naar Notre Dame de la Salette, een hooggelegen sanctuarium, om op sneeuwschoenen koers te zetten naar de Col de l’Eterpat. Daar leren we een sneeuwprofiel maken, als voorbereiding op het latere examen. Eerst eventjes 2,5 meter uitgraven, vooraleer we echt kunnen beginnen: de diverse sneeuwlagen onderscheiden, de soorten sneeuwkristallen leren herkennen (grains fins, grains ronds, plaquettes, gobelets…) en verschillende  schuiftests uit te voeren.

De derde dag verhoogt de spanning opmerkelijk. Ik start ’s morgens met de test van de lawinebieps. De sneeuw ligt echter niet dik (hooguit 40cm) en het is amper voelbaar of je met de sonde op de bivakzak prikt of op de zachte ondergrond. Ik verlies dus bij de eerste bieps behoorlijk wat tijd met het rondprikken terwijl ik er eigenlijk meteen op zat met mijn kruispeiling. Bij de tweede bieps heb ik mijn lesje geleerd en laat ik veel sneller door de instructeurs controleren. Met mijn 5 minuten zoektijd ben ik niet tevreden, maar ik ben er wel door. In de namiddag is het dan de beurt aan de oriëntatietest op sneeuwschoenen. Ik vertrek als laatste, en er liggen dus al heel wat bruikbare sporen klaar, al heeft iedereen wel een andere combinatie van punten. Je moet dus wel bijhouden welke richting je precies uit moet, maar ik hoef niet veel te sporen door de verse sneeuw. We starten meteen met een lange steile beklimming. Als een Duracelkonijn tert ik naar boven. Door de damp zie ik amper nog door de glazen van mijn zonnebril. De laatste afdaling is er eentje die me aan de Kaukasus doet denken: smeltende sneeuw op een steile flank met liggend gras. Gelukkig kom ik zonder ongelukken beneden aan de gîte. In een goeie tijd van 2u11 haal ik de eindmeet met een afstand van 8,4km en 535m stijgen en 589m dalen.

Op dag 4 bereiden we ’s morgens de tweedaagse voor in het massief van Dévoluy. Intussen wordt getest of we in staat zijn om vlot de coördinaten in de GPS te programmeren en er een route van te maken. Het goeie weer is intussen aangekomen, en de zon brandt er op los. Van Pont du Villard klimmen we naar Croix de Pinecourte. We doorlopen drie workshops: staptechnieken (dient ook als test), zekeren met touw in de sneeuw en zoeken met lawinebieps.

Het is al 18u30 als we (in groepjes van twee) kunnen beginnen aan ons ‘natuurlijk’ onderkomen voor de nacht. We kiezen ervoor om in een zacht aflopende helling een sneeuwhol uit te graven. De meeste anderen leggen twee rugzakken met daarover een zeil waarop ze massaal veel sneeuw scheppen die ze regelmatig aanstampen. Daarna graven ze een ingang, trekken ze de rugzakken en het zeil ervan onderuit en hollen dan alles verder uit. Uiteindelijk heeft het de vorm van een iglo. Het is geen snellere techniek maar je kan wel wat meer ruimte creëren. Waterdichte kledij is bij het maken van een sneeuwhol of iglo wel een must. Na twee uur labeur is zowat iedereen klaar en is het intussen pikdonker. Om ons terug op te warmen, maken we snel nog wat eten klaar en ook de schnaps ontbreekt niet. Van Chartreuse tot Whisky; de Walen hebben voor alles gezorgd.

Als je het mij vraagt, is een tent zetten een pak makkelijker en sneller dan een sneeuwhol uitgraven, maar je hebt alvast één voordeel: de temperatuur zakt er nooit veel dieper dan 0°. Na een deugddoende nachtrust staan we op in de ochtendzon en met een prachtig zicht. Na het ontbijt mogen we in groepjes van twee beginnen aan onze examen sneeuwprofiel. In principe moet je zelf een profiel maken maar je mag wel met je ‘bînome’ afstemmen over je resultaten. Het is namelijk geen exacte wetenschap en sneeuwkristallen herkennen is vaak wat minder eenduidig dan wat de theorie voorschrijft. Daarnaast krijgt ook ieder van ons nog persoonlijke vragen van de instructeurs over onze bevindingen en moeten we een schuiftest uitvoeren.

Het is al middag op dag 5 als we verder klimmen naar de Col de Rabou en we via een andere weg terug afdalen naar Pont du Villard. De zon brandt hard en iedereen loopt tegen het eind van de dag toch wat rood aan, ondanks de goeie zonnecrème. Slechts weinigen hebben ’s avonds nog veel energie over, zeker na enkele lekkere flessen ‘côtes de toul’.

Zaterdagmorgen (dag 6) staan we dus wat vroeger op en kijken naarstig onze cursussen na over lawinekunde, natuur en fysiologie. Die laatste twee examens waren niet van de poes maar blijkbaar was het voor iedereen moeilijk. De stage wordt afgesloten met een persoonlijke toelichting aan de twee instructeurs over de natuurfiche die we moesten voorbereiden over een plant/dier die zich heeft aangepast aan winterse condities. Ik koos voor de ‘campagnol de neige’, ofwel sneeuwmuis behorende tot de familie van de woelmuizen. Naast de uitgeschreven fiche maakte ik ook wat didactisch materiaal met foto’s. We krijgen ook nog een laatste mini-GPS-test. Het examen van marketing met de promotiefolder moesten we thuis al voorbereiden en afgedrukt afgeven. Meer foto’s van de stage vind je in dit fotoalbum.

Na 3 cursusjaren, en een doorlooptijd van 4 jaar, zit de opleiding tot accompagnateur er zo goed als op. Er rest me enkel nog zelf een winterstage te begeleiden van minstens 4 dagen, met een uitgebreid projectvoorstel en evaluatie achteraf. Dit is gepland voor 2015. Nu even uitblazen!