De Dinarische Alpen strekken zich uit over de hele Balkan, van Slovenië tot Albanië. Ondanks de prachtige berglandschappen, vinden weinig mensen de weg ernaartoe. Kenan Muftic en Tim Clancy wilden daar verandering in brengen. Geïnspireerd door de Via Alpina die de hele Alpengordel doorkruist, creëerden ze hun eigen langeafstandsroute: de Via Dinarica.

Tijdens onze wintertocht in 2012 en onze pioniersreis in 2014, hebben we de mooie natuur van Bosnië-Herzegovina beter leren kennen. In samenwerking met Terra Dinarica, opgericht door Kenan die het duurzaam wandeltoerisme wil promoten in zijn land, stippelde ik in 2016 een 12-daagse groepsreis voor Hiking Advisor vzw uit waarbij we dwars doorheen diverse bergmassieven trokken. De Via Dinarica was onze leidraad, maar hier en daar maakte ik een eigen variante.

Reis naar Mostar

Via een rechtstreekse vlucht reizen we zaterdagochtend van Brussel naar Dubrovnik in Kroatië. Daar staat ons privé-minibusje te wachten die ons in een tweetal uurtjes naar Mostar in Bosnië-Herzegovina brengt. De grensoversteek verloopt vlotjes, maar het is nu al snikheet.

Mostar dankt zijn naam aan de Ottomaanse tijd (13^de eeuw), toen wachters (“Mostari”) vanuit hun torens bewaakten wie er via de houten brug over de Neretva de stad in of uit gingen. In het kleine maar gezellige centrum aanschouwen we de wereldbekende brug over de rivier.

’s Avonds gaan we uit eten in een traditioneel restaurantje, waar ook Kenan aanschuift aan tafel. Hij wordt onze gids de komende twee weken, beter kunnen we het niet treffen. We zijn de eerste internationale groep langs de Via Dinarica en hij is zelf benieuwd wat er op het terrein allemaal is veranderd. Hij stuurt diverse lokale vrijwilligers aan om routes te bewegwijzeren en indien nodig om paden te creëren.

Doorsteek van Cvrsnica

Op het terras van onze hostel krijgen een stevig ontbijt, een uit de kluiten gewassen wam broodje met vlees en groenten ertussen. Een minibusje brengt ons daarna naar Blidinje waar we onze trip starten.

Het is wat grijs weer vandaag, en er hangt onweer in de lucht. We nemen dus niet de route over de kam maar blijven wat lager wandelen. Dit is een echt kalksteengebied met her en der dolines. Dit zijn grondverzakkingen die ontstaan doordat regenwater de kalksteen oplost. Een waar doolhof als je het mij vraagt. Met het ontbreken van een degelijke kaart zijn we maar wat blij dat Kenan zijn weg hier wat kent.

Nabij de vernieuwde en onbemande hut van Vilinica hebben we een schitterend panorama op de rotsmassieven van Prenj, het gebied dat we de volgende dagen gaan doorkruisen. Water halen we uit een waterput wat lager langs het pad. Via een emmer scheppen we alles vol.
Het is inmiddels uitgeklaard en na het eten trekken we nog naar de top van Veliki Vilinac om van de zonsondergang te genieten.

De volgende dag trekken we verder oostwaarts naar Jablanica. Onderweg komen we langs een ringvormige rots.

De afdaling via het keteldal is best pittig door het ontbreken van een degelijk pad. Onderweg worden we nog eens verrast door een kletterend onweer. We gaan op onze rugzak zitten tot het onweer uit geraasd is en dalen daarna verder af. De laatste kilometers over de asfaltweg worden overbrugd met de auto.

Bij Jablanica aanschouwen we de ingestorte spoorwegbrug, die dateert van de Tweede Wereldoorlog toen de Joegoslavische partizanen zich uit een impasse hebben bevrijd.

In een huis van één van de vrijwilligers die de Via Dinarica uitpijlen, staan enkele bedden maar ik verkies om samen met enkelen buiten op het terras ons matje spreiden. ’s Avonds wacht ons nog een onvoorzien stevige wandeling naar een grillrestaurant. Het is maar dag 2 en de vermoeidheid is al te voelen.

Dwars door Prenj (drie dagen)

Vanop de heuvel kijken we uit over een prachtige meander van de Neretva. Enkele kilometers verder zijn we te gast in de tuin van een gezin in Ravna die voor ons een uitgebreid ontbijt heeft klaarstaan. Beignets, kaas, vlees en fruit gaan vlotjes naar binnen. We worden verwend.

Na het ontbijt besluiten enkele deelnemers dat ze de klim naar de onbemande hut van Meduprenje deels via een jeep gaan afleggen, om zo wat krachten te sparen. Met een kleiner groepje gaan we de gloeinieuwe wandelroute naar de hut uittesten, die…recht…omhoog….gaat. De bewegwijzering is blijkbaar aangelegd in het afdalen, maar ze hebben helaas geen rekening gehouden met wie zich naar boven mag knokken.

De kuitenbijter van 1.400 hoogtemeters is er ééntje om nooit meer te vergeten. Het decors mag er uiteraard wel zijn, maar iedereen is toch blij de bestemming bereikt te hebben. We genieten terug van een schitterende zonsondergang vanop de rand van het hoogplateau van Prenj.

De volgende ochtend trekken we verder omhoog door een echt karstlandschap waarvan we aangenaam verrast zijn. Weidse zichten over grote velden van lapiaz, grillig gevormde rotsen die door verwering van regenwater zijn ontstaan. Onderweg vinden we in een ruïne een put met sneeuw, terwijl er in de omgeving geen druppel water te vinden is.

Prenj wordt ook wel eens het Himalaya van Bosnië genoemd, al is dat wel een tikkeltje overdreven. De Zelena Glava en Otis domineren het uitzicht op dit hoge en grillige bergplateau. Met een klein rugzakje met water en EHBO beklimmen we de Zelena Glava, wat al bij al vrij vlot gaat langs een echt bergpad.

Nu wijken we van de Via Dinarica af om naar de Jezercehut te gaan, waar ik eerder al eens in winter sliep. Bij de onbemande hut is het zoeken naar een geschikte bivakplaats. De plaatsjes zijn schaars en de tentjes staan zo gespreid, dat het eventuele gesnurk van een buur ons zeker niet wakker zal houden. Ook hier vinden we een waterbron wat verderop.

Onze laatste dag in dit massief breekt aan. Via duidelijke paden lopen we door een groen berglandschap, ik geraak steeds meer overtuigd van het potentieel van dit land.

De Via Dinarica loopt verder naar het zuiden maar loopt dan kilometers lang over asfalt en grint. Wij buigen af om rechtstreekser af te dalen naar Boračko Jezero, een prachtig bergmeer aan de oostzijde van het Prenj-massief. Enkel de laatste kilometers lopen over een grintweg, maar het blijft leuk wandelen met zicht over het meer en de passage van enkele oude begraafplaatsen en een ruïne.

Nu we een eind gezakt zijn, lopen de temperaturen terug serieus op. We vleien ons met gemak neer op een terras op palen in het meer. Een zwempartij is een zegen in deze temperaturen. Wat verder staat hotel Vila Sunce waar we lekkere gegrilde forel op het overdekt terras eten terwijl we België zien spelen op het EK voetbal.

Langs de herdersdorpen van Bjelasnica (2 dagen)

De Neretva heeft een diepe kloofdal uitgesleten. Via een lange hangbrug steken we in ware ‘Indiana Jones’-stijl de rivier over. De benen wat wijder zetten en vlot maar zonder zwier oversteken is de boodschap, anders bestaat het risico dat je van de brug wipt.

Op de heuvel vinden we nog een bron in Kašici en klimmen daarna over een zandig paadje verder omhoog, het is bij wijlen zoeken naar de markering als we het bos induiken. Op de rug hebben we een mooi zicht over de helderblauwe Rakitnica die naar de Neretva stroomt. Terug in het dal zwemmen enkele dapperen in het ijskoude rivierwater. Geen slecht idee want de klim naar het karstplateau van Bjelasnica is heet en pittig.

We komen in een andere wereld terecht. Een golvend graslandschap waar her en der houten boerderijtjes staan. De avondzon zorgt voor een warme gloed. Het water is erg schaars en er zit niet anders dan een oud koppel boeren aan te spreken me de vraag of we het hoognodige mogen ophalen via een emmer uit hun regenput.

In een open plek in het bos zetten we de tenten op. Een zalige plaats om te bivakkeren, ver weg van alles en met enkel natuurlijke geluiden om ons heen.

De volgende ochtend staat in het teken van water vinden. Oude regenputten bij de diverse ruïnes van Blace leveren niets op. Ofwel staan ze droog, ofwel drijft een rat in het water. Er zit dus niet anders op dan af te wijken van de Via Dinarica om in het gehuchtje Cuhovici ons water bij te vullen.

Lukomir is niet zo ver meer. Een mooi bergpad op de steile noordflank van de vallei leidt naar het bekendste dorpje van Bjelasnica. In de winter is het helemaal afgesloten van de buitenwereld, kijk maar naar dit filmpje: https://vimeo.com/41070797.

In de zomer komen diverse boeren hier wonen en duiken ook regelmatig toeristen op. Er liggen namelijk enkele eeuwenoude grafstenen en het uitzicht over de diep ingesneden Rakitnicakloof is prachtig. Op een gammel terrasje kunnen we enkele verfrissende drankjes drinken.

We trekken verder langs de flanken van de prachtige rivierkloof. De omgeving blijft me verrassen. Bij de bron van Umoljani worden we opgepikt en rijden we naar Sarajevo.

Bezoek oude stad van Sarajevo

Na een avondje in Sarajevo, is er nog de volgende ochtend tijd om de oude binnenstad te verkennen. Het historische centrum is het bezoeken waard maar er valt veel meer te ontdekken in de stad. Je kan er makkelijk een ganse dag vertoeven en zelfs meer, en we voelen aan dat ons bezoek te kort wordt.

’s Middags eten we in een traditioneel restaurant waar we enkele stevige Bosnische gerechten eten. Vegetariërs komen in dit land niet aan hun trekken, in alles is vlees verwerkt. De reserves voor de volgende dagen zijn alvast bijgevuld.

Dwars door Zelengora (3 dagen)

In de namiddag vertrekken we richting Zelengora. Hier heb ik aan Kenan gevraagd een alternatief parcours via Kladopolsko Jezero uit te stippelen omdat de eerste kilometers van de Via Dinarica via Lelja minder interessant zijn: een lange grintweg naar boven, daarna door menshoge planten wandelen, en tot slot in een karstlandschap van dolines terechtkomen. Om ons wat extra te informeren, maken we een tussenstop in het stille Kalinovic om een Turkse koffie te drinken met enkele locals. Ze tetteren er op los, maar ik zit er maar voor wat spek en bonen bij. Ik knik af en toe al begrijp ik niets van wat ze me vertellen.

We worden gedropt aan het eind van een grintweg ten zuidoosten van Ravnice. Een karrespoor klimt omhoog door een verlaten graslandschap. Onderweg komen we onverwacht oude grafstenen tegen. De gravures zien er prachtig uit in het avondlicht. Een intrigerende plaats.

Bij het mooie Kladopolsko Jezero zetten we de tenten op. De brulkikkers zorgen voor een concert op de achtergrond.

De volgende ochtend steken we door naar de Via Dinarica. Het is wat offtrail wandelen maar het valt best mee om onze weg te vinden. Na Strinisko Jezero wijken we weer af van de markering. Twee jaar geleden verdwaalden Ivo en ik hier, omdat we onze blik op een prachtig meer geworpen hadden. Het helderblauwe water van Kotlanicko Jezero ligt tussen kalkstenen bergen. Dit meer is een ommetoertje meer dan waard.

We klimmen terug naar de wandelweg en trekken door naar Orlovacko Jezero. Daar ligt een bivakplaats en ook een bron. Kenan plukt onderweg kolossale paddestoelen om ’s avonds een soep ervan te maken. Heerlijk!

De mooiste etappe van Zelengora staat de volgende dag op het programma. Het start met de klim naar de Bregoc waar we bij het topkruis een erg mooi zicht hebben op de weide omgeving, de bossen aan de oostzijde, het cultuurlandschap aan de westzijde.

We volgen verder de bergkam zuidwaarts. Onze lokale gids is even het noorden kwijt, maar gelukkig ken ik de weg nog van onze eerdere doortocht. Hoewel hij verklaarde dat er een pad was vanaf de bergpas naar de top van de Uglešin, bleek het toch ook maar een ‘à travers tout’ te zijn. Maar op de top is het zicht op de meren van Gornje Bare nog altijd de beloning voor het harde werk.

Een grintweg leidt ons naar de onbemande blokhut van Donje Bare. In het mooie meer zoeken we wat verkoeling terwijl wat verder slangen zwemmen in het water. Op het terras krijgen we ’s avonds een vlees- en groenteschotel om ‘u’ tegen te zetten. Een Franse thru-hiker langs de Via Dinarica eet gretig mee. Daarna slapen we in de berghut. Een stevige afdaling leidt ons uit Zelengora. Het oeroude bos Perucica ligt aan de overzijde van de vallei, op de flanken van de Maglic die we morgen gaan beklimmen.

Sutjeska en beklimming van de Maglic (2.386m) (2 dagen)

We stappen even langs de autoweg om dan Sutjeska NP in te duiken, de Suhavallei in. Iedereen is terug van de partij voor de laatste twee wandeldagen. Als snel gaat het omhoog naar een bergrug die we volgen tot de noordzijde van de Maglic. Deze route is een pak mooier dan het pad in de vallei die door illegaal boomgekap flink beschadigd is. Een stenig pad leidt ons naar de grens in Montenegro.

Bij Tronovacko Lake komen we in een natuurlijk amfitheater terecht met hoge rotsige pieken. Rond het meer zijn er diverse bivakplekken. We melden ons aan bij de grenswachter die ook onze gegevens noteert en betalen voor het kamperen. Bij het kampvuur ’s avonds zit de sfeer er goed in met enkele Bosnische liederen en enkele schlagers van bij ons.

De laatste stapdag belooft mooi en pittig te worden. Vol frisse moed volgen we het bergpad naar de Maglić, de hoogste top van Bosnië-Herzegovina en vlak op de grens met Montenegro. Helaas danst de mist op en neer en valt het uitzicht op de top wat tegen, maar toch is iedereen enthousiast.

In de afdaling komen we terug onder de wolken terecht en genieten we van de laatste kilometers over een echt bergpad. Enkele jeeps staan klaar om ons de kilometerslange grintweg terug naar beneden te zijden, maar er is niet genoeg plaats voor iedereen. Met z’n drieën genieten we nog even van de rust van de bergen.

Besluit

Het was een pittigere tocht dan verwacht. Met een groep ben je natuurlijk altijd wat langer onderweg, maar je bent toch best wat voorbereid op stevige hoogteverschillen en moeilijk terrein. De paden zijn nog in ontwikkeling en niet veel belopen en het zijn dus nog geen boulevards zoals je ze soms tegenkomt in West-Europa. De landschappen zijn heel divers en de combinatie met een bezoek aan Mostar en Sarajevo, zorgt ervoor dat deze trip een echte ontdekkingsreis is. Bosnië-Herzegovina heeft veel te bieden en een aanrader voor de avontuurlijke reiziger!

Meer foto’s in dit fotoalbum.

---

PRAKTISCHE INFO

MOEILIJKHEIDSGRAAD VAN DE TOCHT

Dit is een tocht van inmiddels 3^de categorie, mits je je tijd neemt om je goed voor te bereiden. Voorheen moest je zelf goed kunnen navigeren, nu is er meer en meer bewegwijzering en informatie. Maar dit is zeker geen vanzelfsprekende bestemming als je nog weinig meerdaagse tochten hebt georganiseerd. Je moet nog altijd watje plan trekken in een land waar je met Engels of Duits amper uit de voeten kunt.

TERREIN

De Dinarische Alpen reiken minder hoog dan de Alpen en het wandeltoerisme staat nog altijd in de kinderschoenen. Soms zijn er wandelpaden beschikbaar, maar echt uitgetreden zijn ze nog niet, en af en toe worden ook nieuwe routes gecreëerd die door ongebaand terrein gaan. Je mag je dus verwachten aan iets zwaarder terrein om te wandelen. Eerdere ervaring met bergwandelen en een zeer goede fysieke conditie is een must vooraleer je naar deze regio trekt.

Je kunt hier geen lange tocht maken die dagenlang boven de boomgrens vertoeft. Hogere bergmassieven en lagere gedeeltes wisselen elkaar af. Dat maakt het ook boeiend. Het gebeurt al eens dat je door hogere plantengroei met sporen.

SEIZOEN

We stapten in totaal 12 dagen van zondag 26 juni 2016 t.e.m. vrijdag 7 juli 2016

GELOPEN ROUTE

We maakten een combinatie van de Via Dinarica met enkele eigen varianten. Hieronder vind je een overzicht van onze gelopen route met de bivakplaatsen:

NAVIGEREN OP HET TERREIN

Anno 2016 was de bewegwijzering nog niet optimaal, nu zou die wel in orde moeten zijn.  Als je zelf op stap wilt raad ik aan om de volgende navigatiemiddelen te gebruiken op het terrein:

(1) GPX opladen op je GPS of de app gebruiken van de via dinarica op je smartphone

De GPX met interessante waypoints (waterbronnen, hutten) kan je downloaden via https://trail.viadinarica.com/en/tour/long-distance-hiking/via-dinarica-white-trail/17291189/. Ik gebruik het gratis programma Basecamp om GPX-routes te visualiseren en zelf routes te maken. Via frikart.no vind je ook gratis online kaarten van Bosnië-Herzegovina. Kies voor ‘Topo Summer’, de kwaliteit is best goed met gedetailleerde hoogtelijnen en vegetatiegrenzen. Vanuit Basecamp kan je deze kaart ook exporteren naar je GPS.

Een app voor je smartphone vind je via deze link. De achterliggende kaarten zijn wel iets minder gedetailleerd dat Frikart. Hou er ook rekening mee dat de batterij van een smartphone veel minder lang meegaat dan die van een gewoon GPS-toestel.

(2) De route uittekenen op kaart

Zelf gebruik ik de GPS enkel als back-up als navigeren via kaart en kompas niet meer lukt. Je kan ervoor opteren om printscreens te nemen van de online stafkaarten.  Als je alle terreinkenmerken wenst vb. als je de weg kwijt bent of twijfelt over de richting, dan zijn deze echter niet detaillistisch genoeg.

In de lage landen is het moeilijk om aan stafkaarten te geraken. Er zijn momenteel hiking maps van Prenj (zou te verkrijgen zijn via http://psbih.ba/168-2/, lokale bergsportvereniging) en van Sutjeska NP (via http://npsutjeska.info/contact-3/, nationaal park secretariaat). Van Bjelasnica en Cvrsnica zijn nu kaarten in print. Contacteer Terra Dinarica (zie hieronder).

In 2012 en 2014 maakten we gebruik van oude sovjetkaarten die hier te downloaden zijn: http://www.zone-2000.net/service/kmz.htm. Hoewel flink verouderd zijn de kaarten wel erg overzichtelijk. Er is enige creativiteit voor nodig om ze in een bruikbaar formaat te printen (ofwel via printscreens werken, ofwel omzetten via een ‘converterprogramma’ naar jpg-formaat). Maar als je de route van de Via Dinarica hierop uittekent, ben je wel geholpen.

REIS PLANNEN

Online informatie

Naast de info die je online vindt via https://trail.viadinarica.com/en/tour/long-distance-hiking/via-dinarica-white-trail/17291189/ is het zeker ook nuttig om de veelgestelde vragen eens na te lezen: https://www.viadinarica.com/en/donate/faq.

Wandelgids

Er is sinds januari 2018 een wandelgids uitgegeven over deze route: https://www.bradtguides.com/via-dinarica.html.

MATERIAAL

Het gebruikelijke bivakmateriaal is voldoende. Ook wie binnen slaapt, neemt zijn eigen matje, slaapzak en best kookmateriaal mee. De onbemande hutten blijven erg sober ingericht maar zijn wel aangenaam en water is er altijd te vinden (ofwel regenwater die opgevangen wordt, ofwel een grondwaterput). In juni is de route al grotendeels sneeuwvrij en dat tot in september of zelfs oktober (afhankelijk van de weerscondities).

BEREIKBAARHEID

Vliegen naar Bosnië-Herzegovina

We vlogen rechtstreeks van Brussel naar Dubrovnik in Kroatië (zowel Tui Fly als Brussels Airlines vliegen naar daar), vandaar reisden we via privé-vervoer naar Bosnië-Herzegovina. Omgekeerd bracht ons een privé-busje van Tjentište terug naar Dubrovnik.

Wie naar Sarajevo wilt vliegen, zal moeten overstappen in Wenen (Brussels Airlines, Austria Airlines).

Vervoer naar de hoofdstad

Als je vliegt op Sarajevo, kan je via de volgende manieren het centrum bereiken:

• Bus 200E nemen naar het centrum van de stad
• Bus 36 nemen naar Nedžarići waar je de tram kan nemen naar het stadscentrum

De busstops zouden op de grote weg net voor de luchthaven te vinden zijn.

Wie een taxi neemt naar het centrum, zou ongeveer 15 KM moeten betalen. In 2014 weigerde de chauffeur ons echter wisselgeld te geven, het was nochtans een officiële taxi, maar blijkbaar gebeurt het regelmatig dat chauffeurs je afzetten. Zorg dus dat je genoeg kleine briefjes afhaalt in de luchthaven van Sarajevo en betaal niet meer dan de teller aangeeft, of regel een taxi via je logement (meestal kennen ze elkaar dan en dat zorgt voor wat sociale druk).

Lokaal vervoer

Het openbaar is weinig ontwikkeld in Bosnië-Herzegovina en het is best wel wat uitzoeken ter plaatse. Mostar & Jablanica zijn makkelijk te bereiken met de bus, maar van zodra je ergens naar een dorpje wilt, is het een pak moeilijker. Je kan info vragen aan je logement of aan Terra Dinarica (zie hieronder). De kans dat je privé-vervoer nodig hebt, is groot. Liften kan ook een optie zijn. Er rijdt ook een bus van Baracko Jezero naar Sarajevo.

ACCOMMODATIE

Op deze tocht wisselen we bivaks af met het overnachten in onbemande berghutten (2 keer) en hostels/hotels (3 keer met ontbijt, 3 keer half pension). We regelden alles via Terra Dinarica die heel wat contacten heeft.

In de bergen vind je eenvoudige berghutten waarin je best zelf zorgt voor een slaapmat en slaapzak, voeding en best ook kookmateriaal.  Qua inrichting zijn ze in de verste verte niet te vergelijken met berghutten in de Alpen. Ze zijn sober, zonder meer. Voorlopig worden ze nog vaak uitgebaat door vrijwilligers, zeker in Bosnië.

Reserveren kan via mail maar bij moeilijkheden neem je best op met Terra Dinarica die de verwezenlijking van de Via Dinarica in Bosnië-Herzegovina coördineert.

Via Dinarica BiH Terra Dinarica | Vladimira Nazora 2, 71000 Sarajevo, BiH
Phone: +387 62 393 393 e-mail: bosnia@viadinarica.com

Een overzicht van de overnachtingsmogelijkheden vind je op:

• https://trail.viadinarica.com/en/huts/
• https://trail.viadinarica.com/en/lodgings/

In de dorpen beginnen enkel huishoudens ook kamers aan te bieden.

Bivakkeren kan quasi overal en echte bivakzones zijn er nog niet. Wijk niet te veel af van de Via Dinarica want er bestaat nog altijd een risico op landmijnen (al is in niet elk gebied even hard gevochten). Er staan meestal ook gevarenbordjes in die zones, en je neemt die dus beter serieus. Duid op je kaarten zeker de waterpunten aan, want rivieren zijn schaars gezien het kalklandschap.

BEVOORRADING

In Jablanica vind je een klein winkeltje. In Sarajevo kan je uitgebreid bevoorraden. Het verkrijgen van gasbidons was in 2016 niet vanzelfsprekend, zelfs Bosniërs kopen ze aan in het buitenland omdat de meeste gekende buitensportmerken (Primus, MSR, Coleman) niet verkrijgbaar zijn. In Sarajevo kan je eventueel wel contact opnemen met deze buitensportzaak. Ook een mailtje naar bosnia@viadinarica.com. kan een uitkomst bieden. Benzine kan je uiteraard aan elke pomp tanken, zo deden we het in 2012 en 2014 en gebruikten een benzinebrander.

GELD

Op mijn reizen haal ik altijd ter plekke geld af. Je kan meteen geld afhalen in de luchthaven in Sarajevo, zo hoef je vooraf geen Bosnische munten aan te kopen. Er is trouwens een vaste wisselkoers tussen de Bosnische inwisselbare mark (KM of BAM) en de Euro: 1 EUR = 1,95583 BAM.

TAAL

Enkel in de hostels in de grote steden kan je met Engels uit de voeten, elders moet je wat geluk hebben. Een point-it-boekje kan helpen omdat het foto’s biedt om te communiceren.

KLIMAAT

Qua weer kan je de Dinarische Alpen nog best vergelijken met zuiderse gebergtes met een alpien karakter. Het weer kan alle kanten uit. Tijdens onze tocht in juni 2014 was het erg fris en nat, in 2016 was het erg warm, in de namiddag liepen de temperaturen in de bergen op tot makkelijk 30°. In Sarajevo en Mostar is het nog een pak heter, vandaar dat er ook vaak airco in de hostels en hotels is. Je bent dus best op alles voorbereid.

CONTACTADRES: TERRA DINARICA

De organisatie Terra Dinarica is opgericht door één van de bedenkers van de Via Dinarica, de sympathieke Kenan Muftic, en Engelsman Tim Clancy die de enige reisgids voor Bosnië-Herzegovina heeft geschreven (Bradt). Op dit moment is Kenan de aanspreekpersoon om je op weg te helpen, zeker wat betreft Bosnië-Herzegovina, maar hij onderhoudt ook contacten met gidsen uit de andere landen gezien hij het hele parcours heeft uitgestippeld en gelopen. Hij is ook gids en mijnenexpert en kan dus indien gewenst, een tocht voor je organiseren.

Terra Dinarica houdt zich naast het promoten van plattelandstoerisme (via initiatieven als Via Dinarica) bezig met milieubescherming. De organisatie heeft een kantoor in Sarajevo waar inmiddels diverse medewerkers actief zijn. Terra Dinarica heeft geen website, wel een facebookgroep. De contactgegevens zijn:

Via Dinarica BiH Terra Dinarica | Vladimira Nazora 2, 71000 Sarajevo, BiH
Phone: +387 62 393 393 e-mail: bosnia@viadinarica.com

LIEVER NIET ZELFSTANDIG OP STAP?

Deze commerciële initiatieven zijn actief in de regio:

• https://www.snp.nl/be/reis/bosnie-en-herzegovina/via-dinarica-etappe-3 (grote Nederlandstalige reisorganisatie)
• https://www.greenvisions.ba/ (bekendste Bosnische wandelreisorganisatie)